ABD'den Soylu ve Gül'e yaptırım kararı

ABD Hazine Bakanlığı, papaz Andrew Brunson'ın tutukluluğu gerekçesiyle Adalet Bakanı Abdülhamit Gül ve İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'ya karşı yaptırım kararı aldığını açıkladı.

Amerika Birleşik Devletleri Hazine Bakanlığı, Türkiye'de Aralık 2016'dan bu yana tutuklu olan papaz Andrew Craig

ABD Hazine Bakanı Steven Munchin, "Papaz Brunson'ın haksız tutukluluğu ve adli sürecin Türk yetkililer tarafından devam ettirilmesi en basit şekilde kabul edilemez" ifadesini kullandı. Munchin sözlerine "Başkan Trump'ın tekrar tekrar ifade ettiği gibi ABD, Türkiye'den Brunson'ın derhal serbest bırakılmasını beklemektedir" şeklinde devam etti.

Hazine Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada Gül ve Soylu'nun ABD'deki mülkiyetleri bloke edilirken, ABD'li kişi ve kurumların bu kişilerle iş yapmasına engel getirildi.

ABD Hazine Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, sözkonusu yaptırımların sebebinin Pastör Brunson’un tutukluluğu olduğu belirtildi.

Açıklamada, Hazine Bakanı Steven Munchin’in ağzından şu ifadelere yer verildi:

“Pastör Brunson’un Türkiye makamlarınca gerçekleştirilen adaletsiz tutukluluğu ve devam eden yargı süreci açıkça kabul edilemez.”

ABD Hazine Bakanlığı’nın açıklamasında ayrıca “Bu yetkililer Türk hükümetinin ciddi insan hakları ihlallerinden sorumlu olan kurumlarinin yöneticileri olarak görev yapmaktadır…” denildi.

Açıklamada Soylu ve Gül’ün ABD yaptırımlarının hedefi olmasının dayanağı olarak Magnitsky Yasası’na bağlı olan ve “Ciddi insan hakları ihlalleri ya da yolsuzluğa karışan kişilerin mülklerini dondurmayı”yi öngören 2017 tarihli başkanlık kararnamesi gösterildi.

ABD'DEN 'F-35' YAPTIRIMI

ABD yönetiminin iki Türk bakana yönelik yaptırım kararı almasından sadece saatler sonra, bir Türkiye karşıtı karar da ABD Senatosu’ndan geldi.

ABD Senatosu, daha önce komisyondan geçen, Rusya'dan S-400 alan Türkiye'ye karşı, F-35 savaş uçaklarında yaptırım uygulanmasına ilişkin kararı Genel Kurul'da da 87'ye karşı 10 oyla onayladı.

Senato'nun da kabul etmesinin ardından, Türkiye'ye F-35 yaptırımlarını da öngören kararın yürürlüğe girmesi için tek onay mercisi ABD Başkanı Donald Trump kaldı. Trump'ın imzalaması halinde, Türkiye'ye F-35 yaptırımı da resmileşecek.

Yaptırım kararı, ABD 'nin 765 milyar dolarlık savunma politikası bütçesine dahil edilmesi nedeniyle, Trump'ın bunu veto etmesi zor görünüyor. Ancak ABD yasa yapma sisteminde, bu tip kararlar kongre onayından sonra, başkan imzası aşamasındayken de de değişebiliyor.

Ancak ABD yönetiminin de tutuklu Amerikalı Rahip Andrew Brunson nedeniyle, iki Türk bakan, Süleyman Soylu ve Abdülhamit Gül'e yaptırım kararıyla birlikte, Trump'ın önüne gelen F-35 kararında yumuşamaya gitmesinin pek olası görünmediği ifade ediliyor.

PENCE: BRUNSON SERBEST KALANA KADAR SÜRECEK

ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence, yaptırım kararıyla ilgili olarak Twitter'dan yaptığı açıklamada "ABD, Türkiye'ye sert ekonomik yaptırımlar uygulanmasına karar verdi. Yaptırımlar Rahip Brunson serbest kalana ve bu masum din adamı ABD'ye dönene kadar sürecek" dedi.

ANKARA'DAN İLK YANIT

ABD'nin yaptırım kararlarını açıklamasının ardından Ankara'dan henüz resmi açıklama gelmedi. Ancak Habertürk'ün bir Hükümet yetkilisine dayandırdığı haberine göre "ABD tarafı bir adım atarsa bu adımlara cevap verilecektir. Kurulan diyalog mekanizmasının işletileceğini, ABD tarafında aklı selimin ve diplomasinin galip geleceğini umuyoruz. Aksi takdirde iki ülke ilişkileri onarılmayacak şekilde zarar görecektir" ifadeleri kullanıldı.

Açıklama şöyle devam ediyor:

"Şu anda ABD makamları ile görüşmeler sürüyor. Bu görüşmeler karşılıklı anlayışa dayalı ve oldukça yapıcı bir atmosferde sürüyor. İki ülkenin de geçmişten gelen güçlü bağları ve stratejik işbirliği var. Görüşmelerde iki taraf da bu ilişkileri koruyacak iradeyi ortaya koydu.

ABD tarafında, bu görüşmelere ve kurulan diyalog mekanizmasına rağmen, kamuoyuna yansıtıldığı gibi bir “ekonomik yaptırım” çalışması içerisine girilmesi talihsizlik olur. Görüşmeler bu kadar yapıcı bir havada geçerken, bu sürece geri döndürülemez şekilde zarar verilme çabası kabul edilemez.

MAGNITSKY YASASI NEDİR

ABD’nin İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ve Adalet Bakanı Abdulhamit Gül hakkında alınan kararın kaynağı olan Magnitsky yasası ilke olarak Rusya ile yaşanan bir krizle ortaya çıkmıştı.

Hermitage Capital Management Fonu avukatlarından Sergey Magnitsky’nin, 2009’da Rusya’da gözaltındayken hayatını kaybetmesinin ardından ABD ve Avrupa ülkeleri, Rusya’nın gözaltı süresince gerekli önlemleri almadığını savunarak, sorumlu bürokratların cezalandırılmasını istemişti.

Bu kapsamda 2012 yılında ABD’de kabul edilen Magnitsky Yasası, insan hakları ihlallerinde bulunduğu belirtilen Rus bürokratların ABD’ye girişinin engellenmesi de dahil bir dizi yaptırımların hayata geçirilmesini öngörüyor.