“İşçi Hakları” sempozyumunda:

Çalışma hayatında kadın

“İşçi Hakları” sempozyumunda konuşan Pof. Dr. Gülay Tokgöz, çalışma yaşamında kadınların ciddi anlamda sömürüldüğünü söylerken, DİSK Genel Sekreteri Arzu Çerkezoğlu ise, “Sermaye saldırısının odağında kadınlar varsa direnişin de odağında kadınlar vardır” dedi. 

Ankara İşçi Hakları Derneği tarafından düzenlenen "1. İşçi Buluşması Güvencesizlik ve Yoksulluk Kıskacında İşçi Hakları" sempozyumu Ankara Neva Palas Hotel'de devam ediyor. Sempozyumun ikinci gününde "Çalışma Yaşamında Cinsiyet Eşitsizlikleri" ile "Taşeron, Esnek, Kuralsız, Çalışma Yaşamı ile İş Kazası ve Meslek Hastalıklarına Bağlı İş Cinayetleri" adlı paneller yapıldı. 

Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nejla Kurul’un moderatörlüğünü yaptığı “Çalışma Yaşamında Cinsiyet Eşitsizlikleri” adlı panele Prof. Dr. Gülay Tokgöz, DİSK Genel Sekteteri Arzu Çerkezoğlu ve KAOS GL’den Remzi Altunpolat konuşmacı olarak katıldı.

SÖMÜRÜ PATRİARKA İLE İLGİLİ

Panelde konuşan Prof. Dr. Gülay Toksöz, Türkiye’de kadın iş gücünü anlamak için patriarka kavramının anlaşılması gerektiğini belirterek, patriarkanın maddi temelinin erkeklerin kadın emeği, bedeni ve cinselliği üzerindeki denetim olduğunu ifade etti. Toksöz, bu egemenlik durumunun kadınların hane içinde tutulmasına ve gerek görüldüğünde ise sermaye tarafından dışarıya çıkartılarak sömürülmesi olarak açığa çıktığını söyledi. Gelişmiş ülkelerde özel patriarkanın mevcut olduğunu, kapitalistleşmiş ülkelerde ise kadının dışarı çıkması anlamına gelen kamu patriarkasının şekillendiği, kamu patriarkına denk düşenin de devlet hakimiyeti olduğunu söyledi.

TARIM SEKTÖRÜNDE AZALDI HİZMETTE ARTI

Konuşmasında daha çok kayıt dışı çalışan kadın durumuna dikkat çeken Toksöz, kadınların tarım sektöründe istihdam payının azaldığını, hizmet sektöründe arttığını, sanayide ise paylarının değişmediğini aktardı. Toksöz, “Kayıt dışılık açısından daha çok kadın çalışmaya başlıyor. Kadınların yüzde 46’sı kayıt dışı. Tarım dışında kadınların yüzde 54’ü kayıt dışı. Kayıt dışı çalışan sayısı son bir yılda 500 bin arttı” dedi. 

Kadınların hangi işlerde daha çok istihdam edildiğine de değinen Toksöz, bu alanların tekstil, konfeksiyon ve gıda sektörü olduğunu söyledi. Toksöz, ayrıca kadınların kendi hesabına çalışma biçimlerinde de ciddi artış yaşandığını ifade ederek, kadınların kayıt dışı istihdamının en fazla insan sağlı ve sosyal hizmetlerinde olduğu bilgisini paylaştı.

‘KADINLAR CİDDİ OLARAK SÖMÜRÜLÜYOR’

Toksöz, AK Parti iktidarı döneminde kadınların istihdamında artış olduğu istatiksel olarak doğru olsa da bir yerde kadınların aleyhinde gelişmeler şekillenmesine neden olduğunu ifade etti. Toksöz, şöyle konuştu: “Kadınların istihdamının arttığı işler AB’ye uyum yasaları çerçevesinde değişen bazı nedenlerden dolayı oldu. İstihdam artsa da 9 ve 10’uncu kalkınma planlarında sunulan çözüm, kadın girişimciliğinin geliştirilmesi ve esnek çalışma biçimleri idi. Kadın girişimciliğin anlamı kendi hesabına çalışmak ve bunun anlamı da kayıt dışılık demek. Diğer esnek çalışma biçimleri de neo-liberal politikaların en somut halidir. Amaç iş ve aile yaşamını uzlaştırma olarak verilse de bu çalışma biçimlerin hiçbirinde kadınlar SGK’nin öngördüğü haklara sahip olamıyor. Kadınlar ciddi olarak sömürülüyor.”

TÜRKİYE HAKLAR KONUSUNDA SON SIRALARDA

DİSK Genel Sekreteri Arzu Çerkezoğlu, sermayenin hedefinde özellikle kadınların olduğunun altını çizerek, Türkiye’nin kadın istihdamı hakkında bazı verileri başladı. Çerkezoğlu, Türkiye’nin kadın istihdamında dünyada üst orta gelir grubunda yer aldığını ifade ederek, 26 ülke arasına finansal sahiplik açısından sadece Peru’dan iyi olduğunu, 25’inci sırada yer aldığını söyledi. Çerkezoğlu, yine sıralamada Türkiye’nin ücretli gebelik izni noktasında 26 ülke arasında sondan 3’üncü olduğunu söyledi.

‘DİRENİŞİN DE ODAĞINDA KADINLAR VAR’

Çerkezoğlu, AK Parti’nin neo-liberal politikalarla her zaman kadınları hedef aldığını ifade ederek, son bir yılda Türkiye’de 500 bin yeni işçi olduğuna dikkat çekerek, kadın işsizliğinin de artık zirvede olduğunu söyledi. Çerkezoğlu, şunları söyledi: “AKP’nin tüm yasal düzenlemelerinde kadınların daha fazla güvencesiz yaşamasını sağlamak için bir araya geldiler Döneminde Bakan Fatma Şahin patronlara ‘Yasalara karşı çıkmayın yoksa yarın çocuklarınız çalışacak işçi bulmayacak’ dedi. Kadınlar hem hedefte hem de direnişlerin en önünde. Direnişin merkezinde kadınlar olacak. Kürtaj yasası, en son cinsel istismar yasasına ilişkin gösterilen direniş, kadınların en yaratıcı şekilde ne kadar baskı olursa olsun sokaklarda yerini aldığını gösterdi. Sermaye saldırısının odağında kadınlar varsa direnişin de odağında kadınlar vardır.” 

‘İŞÇİLERE BASKI İŞ ALIMI SÜRECİNDE BAŞLIYOR’

Son olarak konuşan KAOS GL’den Remzi Altunpolat da, iş yaşamındaki eşcinsel işçilerin yaşadıkları zorlukları anlattı. Altunpolat, eşcinsel işçilere yönelik baskının daha iş alımlarında ortaya çıktığını ifade ederek, özellikle trans bireylerin erken dönemde eğitim ekonomisinden dışlanmasının onların ancak seks işçiliği yapmak zorunda bırakıldığına dikkat çekti. Altunpolat, şunları kaydetti: “Eşcinsel erkeklerin örneğin kadınsı olduğu için bazı güç gerektiren işlerde çalıştırılmadığı gerçeği var. İşe girişte başta araştırılarak işe girmeniz engellenebilir. İşte tutunma meselesinde ise ya heteroseksüel gibi görünmek zorundasınız ya da her türlü kabalığa ses çıkarmamak zorunda kalırsınız. Diğer insanlarla aynı hakları elde edemezsiniz. Eşcinsel işçi olarak bilinirseniz daha fazla performans beklenirsiniz. Size ‘Daha fazla çalış, başka yerlerde bu işi yapamazsın. Sana tolerans gösteriyorum’ şeklinde ayrımcı baskılara maruz kalırsınız.”