Bianet'ten Erol Önderoğlu'nun hazırladığı Medya Gözlem Nisan - Haziran 2016 raporununtam metini

Medya Gözlem Nisan - Haziran 2016 raporu

Düzenlemeler, Tepkiler, Hak Aramalar...

2016 Nisan-Mayıs-Haziran dönemindeki yasal düzenlemeler, ifade özgürlüğü ihlalleri karşı açıklamalar, raporlar, eylemler, işten çıkarmalar, habercilik...

32 gazeteci ve 10 dağıtımcı Temmuz 2016’ya cezaevinde girdi. Gazetecilerin 22’si ve dağıtımcıların tamamı Kürt medyasından; TMK ile TCK kapsamında “örgüt” bağlantılı olarak hapiste bulunuyor. Geçen yılın aynı döneminde 23 gazeteci ve 9 dağıtımcı cezaevindeydi.

 Agos gazetesi yayın yönetmeni Hrant Dink’in 19 Ocak 2007’de öldürülmesinde sorumlulukları oldukları gerekçesiyle 26 Emniyet ve istihbarat görevlisine dokuz yıl sonra açılan davada, istihbaratçılar Muhittin Zenit, Ercan Demir ve Özkan Mumcu tahliye edildi. Eski Trabzon Emniyet Müdürü Reşat Altay cinayet hazırlıklarıyla ilgili uyarılmadığını, “tertemiz bir sicili” olduğunu, Zenit de uyarı görevini yerine getirdiğini savundu. Ali Fuat Yılmazer ve Ramazan Akyürek’in tutuklu yargılandığı dava 8-9-11-12 Ağustos’ta sürecek.

Aydın ve gazeteci Musa Anter’in öldürülmesi ve 90’larda JİTEM’in işlediği cinayetlerle ilgili tutuklu yargılanan korucu Hamit Yıldırım, Musa Anter ve Orhan Miroğlu'nu tanımadığını ve iftira kurbanı olduğunu ileri sürdü. İki yıldır Adalet Bakanlığı’nın İsveç’teki sanık Aziz Turan’ın (Abdülkadir Aygan) savunmasını sağlaması bekleniyor. Dava 26 Eylül’de sürecek.

BİA Medya Gözlem Raporu’nda “öldürülen gazeteciler”, “hapisteki gazeteciler”, “saldırı, tehdit ve engellemeler”, “soruşturmalar, açılan-süren davalar, kararlar”, “hakaret, kişilik hakları ve tazminat davaları”, “yasaklamalar, kapatmalar, toplatmalar”, “Anayasa Mahkemesi”, “AİHM” ve  “RTÜK”  bölümleri yer alıyor.

Gazeteci Cinayetleri / Yargılama

 Hrant Dink Cinayeti

Demir’e tahliye: İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, Agos gazetesi genel yayın yönetmeni Hrant Dink'in 19 Ocak 2007’te öldürülmesine ilişkin kamu görevlileri soruşturması ile birleştirilen davada, tutuklu sanık Ercan Demir’in tahliyesine karar verdi; yurtdışı yasağı koydu. Tutuklu sanık Ali Fuat Yılmazer, iddianamede bazı evraklarda sahtecilik yapıldığını öne sürerek, bazı delillerin çarpıtılarak aleyhine kullanıldığını iddia etti. Mahkeme, Ali Fuat Yılmazer ve Ramazan Akyürek’in tutuklu kalmasına karar verdi. Tanık dinlenmesi talepleri savunmalardan sonra değerlendirilecek. Mahkeme, İstanbul Emniyet Müdürlüğü İstihbarat Daire Başkanlığı’ndan, yardımcı istihbarat elemanı Mehmet Kurt kod adlı sanık Erhan Tuncel’in çalıştırıldığı dönemlere ait verimliliğinin değerlendirilmesine dair Trabzon Emniyeti’ne ait kayıt ve belgeleri istedi. Dava 8-9-11-12 Ağustos’ta sürecek (23 Haziran).

Altay dinlendi; Yazar’a tutuklama: Hrant Dink cinayeti davasında ilk savunmayı eski Trabzon Emniyet Müdürü Reşat Altay yaptı. Dink ailesi avukatlarından Hakan Bakırcıoğlu’nun sorularıyla karşılaşan Altay, “tertemiz bir sicile” sahip olduğunu ve Dink cinayeti davasında yargılanmaktan “hicap” duyduğunu belirtti; Temmuz 2006'ta İstihbarat Şube Müdürü görevine getirilen Faruk Sarı'nın bu tarihten Dink'in öldürüldüğü tarihe kadar kendisine suikastla ilgili bir bilgi vermediğini söyledi. Mahkeme, Emniyet Genel Müdürlüğü İstihbarat Dairesi Başkanlığı'ndan, 1 Ocak 2004-19 Ocak 2007 tarihleri arasında azınlıklara yönelik tehditlere ilişkin yazılan ve tüm illere dağıtılan uyarı yazılarının onaylı bir örneğini göstermesini istedi. Eski Emniyet Genel Müdürlüğü İstihbarat Dairesi Teknik Şube Müdürü Yunus Yazar hakkında “Silahlı terör örgütüne üyeliği”nden yakalama kararı çıkarılması da istendi. Mahkeme, sanık Erhan Tuncel'in yurtdışı çıkış yasağının sürmesine, Ahmet İskender ve Coşgun Çakar hakkındaki yakalama kararlarının infazının akıbetinin sorulmasına da karar verdi (26 Mayıs).

 Dink davasında Mumcu ve Zenit’e tahliye: Hrant Dink cinayeti davasının görülmesine İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi'nde devam edildi. Sekizi tutuklu 34 sanığın yargılandığı davanın ilk duruşmasına tutuklulardan Ramazan Akyürek, Ali Fuat Yılmazer, Muhittin Zenit, Ercan Demir, Özkan Mumcu ve Yasin Hayal katıldı. Başka suçlardan tutuklu bulunan Tamer Bülent Demirel, Osman Gülbel, Ali Poyraz ve Hamdi Egebatan telekonferans ile duruşmaya katıldı. Tutuksuz sanıklardan Erhan Tuncel, Osman Hayal, Celalettin Cerrah, Ahmet İlhan Güler, Reşat Altay, Faruk Sarı, Hasan Durmuşoğlu, Sabri Uzun, Onur Karakaya, Şükrü Yıldız ve Mehmet Ayhan duruşmada hazır bulundu. Cinayette kamu görevlilerinin sorumluluğuna ilişkin hazırlanan iddianameyle birleştirilen davada tutuklu sanıklardan dönemin Trabzon Emniyet Müdürlüğü'nde komiser olan Özkan Mumcu ve polis memuru Muhittin Zenit tahliye edildi. İfadesinde, “Dink cinayetine devlet olarak göz yumduk” diyen Zenit, savunmasında “Eğer örgüt üyesi olsaydım, örgütün eylemini sabote edecek şekilde neden 10 ay önceden Yasin Hayal'in Hrant Dink'i öldürmekte kararlı olduğunu devlete bildireyim” şeklinde konuştu (19 Nisan).

 Musa Anter Cinayeti

İki yılda bir ifade gelmedi: Ankara 6. Ağır Ceza Mahkemesi, aydın ve gazeteci Musa Anter’in öldürülmesi ve 90’larda JİTEM’in işlediği cinayetlerle ilgili Hamit Yıldırım’ın tutuklu yargılandığı davada, halen, sanık Aziz Turan’ın (Abdülkadir Aygan) savunmasının İsveç’ten alınması bekleniyor. Mahkeme bunun için Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü’ne yazılan yazının beklenmesine karar verdi. Duruşmayı HDP İzmir Milletvekili Müslüm Doğan ve HDP Muş Milletvekili Burcu Çelik Özkan ve Yalçın Küçük de izledi. Tanık emekli Tuğgeneral Veli Küçük’ün mazeretini kabul eden mahkeme, SEGBİS ile ifadesinin alınması için bulunduğu yer mahkemesine yazı yazılmasını istedi. Korucu olduğunu, Musa Anter ve Orhan Miroğlu'nu tanımadığını ve iftira kurbanı olduğunu ileri süren Hamit Yıldırım’ın tutuklu kalması kararlaştırıldı. Dava 26 Eylül'de sürecek (20 Haziran).

Mahkeme, bir önceki duruşmada, dönemin Emniyet İstihbarat Daire Başkanı Hüseyin Özbilgin’i tanık olarak dinlemişti; Veli Küçük yine mazeret bildirerek duruşmaya katılmamıştı. Özbilgin, ifadesinde “Olay yerine geldiğimizde ambulans çağırdık. O zaman fazla ambulans bulunmuyor, anonsu tekrar ettim. Ambulans çağırdığımı gören arkadaşlarımız ‘Bırak ölsün en iyi Kürt ölü Kürt’ dediler. Maalesef o zamanlar öyle bir algı vardı” dedi. Saldırıda ağır yaralanan gazeteci-yazar Orhan Miroğlu da, “Beni hastaneye kaldıranlar Arif Bekiroğlu, İhsan Aydemir. Onların da tanıklığı alınsın isterim… MİT'in cinayetten haberi var. Musa Anter Diyarbakır'a gitmeden önce Ankara'ya gelip koruma talep ediyor çünkü” şeklinde konuştu. Anter Ailesi avukatlarından Selim Okçuoğlu, soruşturmanın genişletilmesini talep edeceklerini ancak sanık Aziz Turan’ın savunmasının İsveç’ten acilen alınması gerektiğini bildirmişti (25 Nisan).

Hapis Gazeteciler

Hapis gazeteciler tablosu için tıklayınız.

(Türkiye cezaevindeki gazeteci ve medya çalışanların durumu hem ülke içinde hem uluslararası planda farklı şekillerde kamuoyuna yansıyor. Kimi örgüt ve girişimler “gazeteci” oluşlarının temel alarak savunu faaliyetlerinde bulunurken, kimileri de “gazetecilik faaliyetleri kapsamında cezaevinde olup olmadıklarını” esas alıyorlar. Hatta, aynı kriterde yola çıktıkları halde farklı sonuçlar da elde edebiliyorlar. BİA Medya Gözlem Raporu’nda, çalıştıkları medya kuruluşunca gazeteci olarak tanıtılanlar, gazetecilik faaliyeti kapsamı itibariyle herhangi bir tespit ve sonuca gidilmeden, Türk Ceza Kanunu veya Terörle Mücadele Kanunu kapsamında işlem görmeleri dikkate alınarak değerlendirmeye alınıyor.)

32 gazeteci ve 10 dağıtımcı Temmuz 2016’ya cezaevinde girdi. Gazetecilerin 22’si ve dağıtımcıların tamamı Kürt medyasından; TMK ile TCK kapsamında “örgüt” bağlantılı olarak hapiste bulunuyor.

2015’in aynı döneminde 23 gazeteci ve 9 dağıtımcı cezaevindeydi; gazetecilerden 13’ü ve dağıtımcıların tamamı Kürt medyasındandı.

Hapisteki 32 gazeteciden 23’ü 'Kürdistan Topluluklar Birliği-Türkiye' (KCK), 'PKK' ve 'DYG'; ikisi 'Marksist Leninist Komünist Partisi' (MLKP); biri 'Fetullahçı Terör Örgütü/ Paralel Devlet Yapılanması' (FETÖ/PDY), biri 'Devrimci Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi' (DHKP-C); biri 'Direniş Hareketi', biri ‘Türkiye Komünist Emek Partisi/Leninist’ (TKEP/L) örgütü üyeliği, biri “casusluk”, biri “gizli bilgi temini/tahribi” iddiası çerçevesinde yargılanma konusu oldu. Biri de üç örgüte birden üye olmaktan (Ergenekon Örgütü Mersin Teşkilatı, Türk İntikam Birliği Teşkilatı ve İç Örgüt) yargılandı.

32 gazeteciden 16’sı hükümlü, 1’i yerel mahkemede hüküm giydi, Yargıtay kararını bekliyor; 4’ü halen yargılanıyor; 11’i soruşturma geçiriyor. Soruşturma geçirenlerden 6’sı “örgüt üyeliği”, 2’si hem “örgüt üyeliği” hem “örgüt propagandası”, 1’i “örgüte yardım”, 1’i “örgüt propagandası”; 1’i hem “gizli belge temini” hem “casusluk” şüphesiyle soruşturuluyor.

Azadiya Welat gazetesinden 4 gazeteci hapiste; tamamı hükümlü; Dicle Haber Ajansı'ndan (DİHA) 1’i eski muhabir toplam 12 gazeteci hapiste, 2’si hükümlü, 2’si yargılanıyor, 8’i soruşturma geçiriyor; Özgür Halk dergisinden iki gazeteci hapiste, ikisi de hükümlü; bir Radyo Dünya yetkilisi, bir Hevi Jine dergisi yetkilisi, bir Yeni Özgür Politika/Özgür Gündem gazetelerinin yazarı hükümlü…

KCK - PKK - DYG / Hükümlüler: Ferhat Çiftçi (Azadiya Welat Antep temsilcisi- 22 yıl, 8 ay), Hamit Dilbahar/Duman (Azadiya Welat yazarı- 16 yıl), Kamuran Sunbat (DİHA Çukurova eski muhabiri- 11 yıl, 11 ay), Kenan Karavil (Radyo Dünya Yönetmeni- 19 yıl, 9 ay), Nuri Yeşil (Azadiya Welat Tunceli temsilcisi- 1 yıl, 7 ay), Seyithan Akyüz (Azadiya Welat Adana temsilcisi- 22 yıl, 6 ay), Şahabettin Demir (DİHA Van muhabiri- 4 yıl),Mikail Barut (Özgür Halk dergisi editörü- 7 yıl 6 ay), Yılmaz Kahraman(Özgür Halk dergisi editörü- 10 yıl hapis), Gurbet Çakar (Hevi Jine dergisi yazı işleri müdürü- 7 yıl 6 ay hapis), Özgür Amed (Yeni Özgür Politika ve Özgür Gündem gazeteleri yazarı).

KCK - PKK - DYG örgütüne üyelik/ soruşturma aşamasında: Cebrail Parıltılı (Anadolu Ajansı eski muhabiri), Mazlum Dolan (DİHA muhabiri),Nuri Akman (DİHA Van muhabiri), Nedim Türfent (DİHA Van muhabiri),Ziya Ataman (DİHA Van muhabiri), Mehmet Hakkı Yılmaz (DİHA Antep muhabiri), Feyyaz İmrak (DİHA muhabiri), Meltem Oktay (DİHA muhabiri),Abdulkadir Turay (DİHA Mardin muhabiri), Emin Demir (Mersin'de serbest gazeteci), : Serkan Aydemir (Bitlis Aktüel gazetesi muhabiri), Muhammet Doğru (DİHA Sakarya muhabiri).

 “Gizli belge temini ve “casusluk”/soruşturma aşamasında: Şermin Soydan (DİHA Van muhabiri)

MLKP/ Hükümlüler: Erdal Süsem (Eylül Hapishane dergisi editörü - ömür boyu hapis) ve Hatice Duman (Atılım Dergisi sahibi ve yazı işleri müdürü - ömür boyu hapis).

DHKP-C/Hükümlü: Mustafa Gök (Emek-Adalet dergisi Ankara temsilcisi - ömür boyu hapis).

Direniş/ Hükümlü: Erol Zavar (Odak dergisi yazı işleri müdürü) 

Ergenekon Mersin/ Türkiye İntikam Birliği Teşkilatı (TİBT) ve İç Örgüt: Mikdat Algül (Mezitli FM genel yayın yönetmeni): 65 yıl ceza aldı, dosyası Yargıtay’da. "Cemaat" yargıçlarını şikayet ettikten sonra Ankara Sincan Cezaevi'ne nakledildi. Şikayeti hala sonuçsuz.

TKEP/L / Hükümlü: Sami Tunca (Yeni Evrede Mücadele Birliği Dergisi yazı işleri müdürü)

FETÖ/PDY / dava aşamasında: Hidayet Karaca (Samanyolu Yayın Grubu başkanı).

 “Devletin gizli belgelerini tahrip/kullanma”/dava aşamasında:Mehmet Baransu (Taraf gazetesi yazarı)

Dağıtımcılar-çalışanlar

10 dağıtımcı ve çalışanın tamamı ‘KCK-PKK-DYG’ davalarından cezaevinde bulunuyor. Dağıtımcıların sekizi hükümlü, biri yargılanıyor, biri soruşturma geçiriyor.

KCK-PKK-DYG / Hükümlüler: Cengiz Doğan (Fırat Dağıtım - Azadiya Welat Nusaybin çalışanı - 3 yıl, 7 ay), Mikail Çağrıcı (Azadiya Welat Diyarbakır dağıtımcısı, müebbet), Sibel Mustafaoğlu (Fırat Dağıtım Antep çalışanı - 21 yıl, 6 ay), Veysi Arancak (Fırat Dağıtım İstanbul çalışanı - 9 yıl, 8 ay, 15 gün), Salman Akpınar (Fırat dağıtım çalışanı- İki kez müebbet ve 7 yıl 8 ay), Neval Aydın (Azadiya Welat Adana dağıtımcısı, 7 yıl, 6 ay),Mevlüt Ayağ (Fırat Dağıtım Batman çalışanı 7 yıl 6 ay), Baran Karadağ(Azadiya Welat Erdiş Dağıtımcısı, 7 yıl 6 ay).

KCK-PKK-DYG / Yargılananlar: Mehmet Emin  (Azadiya Welat Diyarbakır çalışanı).

KCK-PKK-DYG/Soruşturma geçirenler: Semih Elitaş (Azadiya Welat Manisa dağıtımcısı).

 Tutuklamalar

 Fincancı, Nesin ve Önderoğlu tutuklandı: Gazeteci yayıncı Ahmet Nesin, TİHV başkanı Şebnem Korur Fincancı ve Sınır Tanımayan Gazeteciler Türkiye Temsilcisi ve bianet raportörü Erol Önderoğlu, Dünya Basın Özgürlüğü Günü’nde Özgür Gündem gazetesinin başlattığı sembolik bir günlük Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği kampanyasında sorumlu oldukları gazete nüshalarındaki haberler yoluyla “terör örgütü propagandası” yaptıkları iddiasıyla tutuklandı (20 Haziran).

 Demir tutuklandı: Mersin'de serbest gazetecilik yapan Emin Demir, sosyal medyadaki paylaşımlarında “PKK propagandası yaptığı” iddiasıyla tutuklanarak Mersin E Tipi Kapalı Cezaevi'ne gönderildi. Avukatı Abdulselam Demir, kendi rızasıyla ifadeye gelen müvekkilinin tutuklanmasını eleştirdi (31 Mayıs).

 Soydan tutuklandı: Van’da gözaltına alınan DİHA muhabiri Şermin Soydan, Hakkari Savcılığı için Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi (SEGBİS) ile ifade verdikten sonra tutuklandı. “Devletin gizli belgesini temin” ve “casusluk maksadıyla bilgi yaymak” iddiasıyla tutuklanan Soydan, “İşte Gever'e 'gizli' operasyon belgesi” başlıklı belgeyi haberleştirmişti (14 Mayıs).

 Türfent’e tutuklama: Van’da gözaltına alınıp Yüksekova’ya nakledilen DİHA muhabiri Nedim Türfent, “PKK üyesi olmak” iddiasıyla tutuklandı (13 Mayıs).

 Yayıncıya tutuklama: İstanbul Kadıköy'de metrobüs durağında yapılan rutin polis kontrolü sırasında gözaltına alınan Aram Yayınevi editörü Ferzende Taşan “PKK üyeliği” iddiasıyla hakkında kesinleşmiş cezası bulunduğu gerekçesiyle tutuklanarak Metris Cezaevi’ne gönderildi (13 Mayıs).

 Turay tutuklandı: Mardin'in Savur ilçesinde yapılan ev baskınlarında gözaltına alınan DİHA muhabiri Abdulkadir Turay, Savur Belediyesi ve DBP yetkilileri dahil beş kişi “PKK’ye yardım” iddiasıyla tutuklandı; Mardin E Tipi Kapalı Cezaevi’ne gönderildi (9 Mayıs).

 Yılmaz tutuklandı: DİHA ajansının Antep muhabiri Mehmet Hakkı Yılmaz, kentte emniyete yönelik bombalı saldırıyı “son dakika” haberi olarak geçtikten sonra gözaltına alındı; üç gün sonra da “örgüt üyeliği”nden tutuklandı (4 Mayıs).

 Güldem’e tutuklama: Batman’da gözaltına alınarak Mardin’e getirilen DİHA muhabiri Bilal Güldem “PKK üyesi olduğu” iddiasıyla tutuklandı. Güldem’e “Gazeteciliğe başlamandaki amaç nedir?” diye de soruldu (24 Nisan).

 Doğru’ya tutuklama: Sakarya Üniversitesi’nden 10 öğrenciyle birlikte gözaltına alınan DİHA muhabiri Muhammed Doğru, dört gün gözaltında tutulduktan sonra “PKK propagandası” ve “örgüt üyeliği” şüphesiyle tutuklandı (19 Nisan).

 Oktay tutuklandı: Nusaybin’de 12 Nisan’da gözaltına alınana DİHA muhabiri Meltem Oktay “PKK üyeliği” suçlamasıyla tutuklandı.

 Ataman’a tutuklama: Van’da gözaltına alınan DİHA stajyer muhabiri Ziya Ataman, SEGBİS üzerinden Beytüşşebap Sulh Ceza Hakimliği’ne ifade verdikten sonra “örgüt üyeliği”nden tutuklandı. Ataman, Van M Tipi Kapalı Cezaevi'ne gönderildi (11 Nisan).

 Tahliyeler

 10 gün sonra tahliye: Özgür Gündem gazetesinin başlattığı sembolik bir günlük Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği kampanyasına katıldıkları için “terör örgütü propagandası” iddiasıyla tutuklanan TİHV başkanı Şebnem Korur Fincancı Bakırköy Kadın Kapalı Cezaevi’nden, RSF Türkiye temsilcisi Erol Önderoğlu ve gazeteci-yazar Ahmet Nesin Silivri Cezaevi’nden tahliye oldu (30 Haziran).

 Güldem’e tahliye: Mardin 2. Ağır Ceza Mahkemesi, Nusaybin’de haberi takibindeyken tutuklanan DİHA ajansı muhabiri Bilal Güldem’ı davasının ilk duruşmasında tahliye etti (30 Haziran).

Daştan’a tahliye: Gaziantep 2. Ağır Ceza Mahkemesi, 11 Şubat’ta tutuklanan, “PKK üyeliği, Facebook paylaşımları üzerinden “Örgüt propagandası”, “Tehdit, halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik” ve “Halkı askerlikten soğutma” suçlamalarından cezalandırma istenen DİHA muhabiri Nazım Daştan’ı ilk duruşmada tahliye etti (23 Haziran).

Oruç’a tahliye: Silopi'de 5 Ocak’ta gözaltına alınıp, zırhlı araçla kaçırılan ve oluşan kamuoyu baskısı sonrası Silopi Emniyet Müdürlüğü'nde tutulduğu kabul edilen DİHA muhabiri Nedim Oruç, “PKK propagandası”, “PKK üyeliği” ve hendek ve barikatları ihbar etmediği gerekçesiyle “Suçu bildirmemek” iddialarından yargılandığı davanın ilk duruşmasında tahliye edildi (10 Haziran).

 Avcı’ya tahliye: Selam Tevhid davasından 21 Eylül’de İzmir’de gözaltına alınıp üç gün sonra tutuklanan Bugün gazetesi eski yazarı Gültekin Avcı, İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi kararıyla tahliye edildi (9 Haziran).

 Keskin’e tahliye: Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi, not defterinde bulunan yazı ve telefon numaraları gerekçe gösterilerek 24 Şubat’ta “PKK üyeliği” suçlamasıyla tutuklanan Yurtsever Gençlik dergisi sorumlu müdürü Muhammed Yusuf Keskin’i tahliye etti (12 Mayıs).

 Gözaltılar

 Nisan-Mayıs-Haziran 2016’da, 33 gazeteci ve medya çalışanı gözaltına alındı. 2 medya organına baskın düzenlendi; en az 3 uluslararası medya temsilcisi sınırdışı edildi. Geçen yılın aynı döneminde, 30 gazeteci veya medya çalışanı gözaltına alınmıştı. 2015 tamamında bu sayı 120 idi.

 Koç’a gözaltı: Dicle Haber Ajansı (DİHA) Aydın Muhabiri Kenan Koç, Aydın'ın Söke ilçesinde Terörle Mücadele polislerince gözaltına alınıp savcılıkta ifade verdikten sonra serbest bırakıldı (23 Haziran).

Çoban’a gözaltı: Gazeteci - fotoğrafçı Mürsel Çoban, Sakarya Cumhuriyet Savcılığı’nca sosyal medya paylaşımları üzerinden “örgüt propagandası” yaptığı şüphesiyle başlatılan bir soruşturma nedeniyle Diyarbakır'ın Sur ilçesinde gözaltına alındı. Çoban, ifade verdikten sonra tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı (21 Haziran).

Canikligil’e gözaltı: Paris’ten İstanbul’a gelen Hürriyet gazetesi New York Temsilcisi Razi Canikligil, TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’nun sosyal medyadaki paylaşımlarından şikayetçi olduğu bir soruşturma nedeniyle Atatürk Havalimanı’nda gözaltına alındı. 12 saat havalimanı emniyetinde bekletilen gazeteci savcılıkça ifadesi alındıktan sonra serbest bırakıldı (21 Haziran).

Parlak serbest: “PKK propagandası yaptığı” şüphesiyle gözaltına alınan Silvan Mücadele Gazetesi İmtiyaz Sahibi Ferhat Parlak, tutuklanma talebiyle sevk edildiği mahkemede adli kontrolle serbest bırakıldı (14 Haziran).

 Bay’a gözaltı: Sendika.org sitesi muhabiri Murat Bay Yüksekova girişinde gözaltına alınıp GBT kontrolünden geçirildikten sonra serbest bırakıldı (31 Mayıs).

 Değer’e gözaltı: Batman'ın GAP Mahallesi'nde “örgüt üyeliği” şüphesiyle evinden gözaltına alınarak hakimlik önüne çıkarılan fotoğrafçı Mehmet Sait (Cıwan) Değer tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı (30 Mayıs).

 Üç eski Zaman çalışanına gözaltı: Düzce’de “Cemaat” soruşturması kapsamında bir dönem Zaman gazetesinin Düzce Temsilciliği görevlerinde bulunan B.Ö., A.Ö. ve İ. Ş. "FETÖ/PDY terör örgütüne üye olmak" ve "teröre finans sağlamak" suçundan gözaltına alındı. Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü ekipleri, şüphelilerin evlerinde dijital malzemelerine el koydu (25 Mayıs).

 Yayıncıya baskın: Polis, İstanbul'da Sultangazi Gazi Mahallesi'ndeki Yürüyüş dergisinin baskıya hazırlık çalışmalarının yürütüldüğü Ozan Yayıncılık'a operasyon düzenledi (25 Mayıs).

 Yerel radyoya baskın: Polis, bir Twitter kullanıcının “Şanlıurfa’da yayın yapan Radyo Karacadağ şu anda kesintisiz olarak HDP vekilinin konuşmasını yayınlıyor tüm konuşma hakaret saray düşmanlığı” mesajını paylaşmasından sonra, Urfa Radyo Karacadağ'a baskın düzenledi; çalışanlar Müslüm Polat, Mizgin Çay ve Zozan Kolay’ı gözaltına aldı. Radyo ancak çalışanları serbest bırakıldıktan sonra yayınına geri döndü. Radyo, kendilerinden 3 aylık arşivlerinin istendiğini bildirdi (24 Mayıs).

 Demir’e darp ve gözaltı: Van’da polis, Valiliğin karşısında bir gencin gözaltına alınmasını görüntülemek isteyen gazeteci Recep Demir’i darp ederek gözaltına aldı (21 Mayıs).

 İki gözaltı ve saldırı iddiası: Özgür Halk dergisi çalışanları Fatih Pekedis ve Mehmet Altun, ofislerine gitmek üzere Taksim Meydanı'ndan geçtikleri sırada yunus polislerince gözaltına alındı. Altun'un çantasından Ezizo Ziyo Bedirxan'ın Kızıl Kürdistan kitabının çıkması üzerine meydan yakınındaki çevik kuvvet merkezine götürülen gazeteciler, burada “Terörist misiniz?”, “Bomba patlatmaya mı geldiniz?” denilerek saldırıya uğradıklarını savundular  (14 Mayıs).

 Ud’a gözaltı: Evrensel gazetesi İzmir muhabiri Metehan Ud gazeteci olarak katıldığı bir eylemden dolayı yargılandıktan sonra “yoklama kaçağı” olduğu gerekçesiyle gözaltına alındı (3 Mayıs).

 İki muhabire gözaltı: DİHA muhabirleri Erdoğan Alayumat ile Ergin Çağlar, Hatay’ın Altınözü İlçesi’nde gözaltına alınarak, Karbeyaz Jandarma Karakolu’na götürüldü (3 Mayıs).

 Aktan’a gözaltı: İMC TV Haber Müdürü Hamza Aktan, Twitter yoluyla “kamuoyunu devlete karşı kışkırtmak” iddiasıyla İstanbul Bahçelievler'deki evinden gözaltına alındı; tutuklama talebiyle sevk edildiği nöbetçi mahkemece “adli kontrol” şartıyla serbest bırakıldı (30 Nisan).

 Şimşek’e gözaltı ve uzaklaştırma: Şırnak Silopi’de polis, Almanya Haber Ajansı muhabiri Uygar Önder Şimşek’in önünü zırhlı araçla kestikten sonra gerekçe bildirmeden İlçe Emniyet Müdürlüğü'ne götürdü, “görüntü ve fotoğraf çekmek yasak” diyerek ilçe dışına çıkardı (28 Nisan).

 Gözaltı ve sınırdışı: Van’da yaşayan Finlandiyalı gazeteci-yazar Taina Niemela, “ajanlık faaliyetinde bulunduğu” iddiasıyla gözaltına alındı. Savcılık sorgusu tamamlanan Niemela sınırdışı edildi (27 Nisan).

 Lepeska’ya sınırdışı: Müslüman ülkeler, medya, kültür, yemek gibi konularda makaleler yazan El Cezire Muhabiri David Lepeska’ya Türkiye'ye giriş izni verilmedi. Gazeteci Atatürk Havalimanı’ndan ABD’ye geri gönderildi (25 Nisan).

 Zileli’ye gözaltı: Gazeteci Ümit Zileli 12 Eylül 1980 dönemi Diyarbakır Cezaevi Müdürü Esat Oktay Yıldıran'a “İşkenceci” dediği gerekçesiyle kitap fuarına katılmak için gittiği İzmir’de gözaltına alındı, ifadesi alındıktan sonra da serbest kaldı (24 Nisan).

 Gazeteciye Türkiye yasak: Almanya’da çıkan Bild dergisi foto-muhabiri Giorgos Moutafis’in Atatürk Havalimanı’ndan Türkiye’ye girişine izin verilmedi (24 Nisan).

Umar’a “Erdoğan” gözaltısı: Türkiye'nin Rotterdam Başkonsolosluğu'nun "muhbirlik çağrısını” Hollanda’daki Metro gazetesinde eleştiren Hollandalı gazeteci Ebru Umar “Cumhurbaşkanına hakaret ettiği” gerekçesiyle gözaltına alındı. Kuşadası Sulh Ceza Hakimliği’ne çıkarılan Umar, yurtdışına çıkış yasağı ve adli kontrol karşılığında serbest bırakıldı (24 Nisan).

 Açıkel’e gözaltı: Kanal D eski muhabiri Ekrem Açıkel “Şike soruşturması” kapsamında gözaltına alındıktan iki gün sonra serbest bırakıldı (22 Nisan).

 Akdamar’a gözaltı: Bingöl’ün Karlıova ilçesinde DİHA Muhabiri Doğan Akdamar “hakkında arama kararı olduğu” gerekçesiyle gözaltına alındı (21 Nisan).

 Dara’ya garip gözaltı: Yüksekova Haber sorumlu yazı işleri müdürü Zeki Dara, Hakkari İl Müftülüğü’nce düzenlenen kutlu doğum haftası etkinliğinde Hakkari Valisi Yakup Canbolat’ın yakınında “bacak bacak üstüne attığı” gerekçesiyle gözaltına alındı (14 Nisan).

 Schwenck’a giriş yasağı: Alman Devlet Televizyonu ARD'ye bağlı SWR kanalı için çalışan gazeteci Volker Schwenck “sakıncalı kişi” olma iddiasıyla İstanbul Havalimanı'ndan Türkiye’ye sokulmadı; 12 saat gözaltında tutulduktan sonra sınırdışı edildi. Almanya Başbakanı Angela Merkel, ARD televizyonu gazetecisinin Türkiye'ye alınmaması konusunu endişeyle takip ettiklerini ifade etti ve Alman Dışişleri Bakanlığı'nın Türkiye'yle bağlantıya geçtiğini söyledi. (19 Nisan).

 Kerimov’a Türkiye yasağı: Rus devlet haber ajansı Sputnik'in Türkiye Genel Müdürü Tural Kerimov, Türkiye'ye sokulmadı (20 Nisan).

 Akgül’e gözaltı: Nusaybin’de 12 Nisan’da gözaltına alınana DİHA muhabiri Uğur Akgül “PKK propagandası” şüphesiyle ifade verdikten sonra “adli kontrol” şartıyla serbest bırakıldı (14 Nisan).

 Ataman’a gözaltı: DİHA stajyer muhabiri Ziya Ataman, hakkında arama kararı olduğu gerekçesiyle Van’da gözaltına alındı (10 Nisan).

 Beş gazeteciye gözaltı: Millet Gazetesi eski yayın yönetmeni Değer Özergün, Zaman gazetesi muhabiri Bayram Kaya ve Aydınlık Gazetesi muhabiri Mehmet Bozkurt, Karşı gazetesi sahibi Turan Ababey ve yazar Emre Erciş gözaltına alındı. Karşı gazetesi eski yayın yönetmeni Kutlu Esendemir dışındakiler hakkında yurtdışına çıkış yasağı getirildi. Esendemir, “Hakkımda somut hiçbir delil yoktu dosyada” dedi. Karşı gazetesi muhabiri Ufuk Köroğlu’nun ise evine baskın yapıldı ancak Köroğlu'nun yurtdışında olduğu için gözaltına alınmadı. CHP İstanbul Milletvekili ve Karşı'nın eski genel yayın yönetmeni Eren Erdem’in dosyası ayrıldı (4-5 Nisan).

 Mali Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü ekipleri, İstanbul Başsavcı Vekili İsmail Uçar’ın başlattığı soruşturmada, 7’si gazeteci sekiz kişi hakkında gözaltı kararı almıştı. Gazeteciler, “Hükümeti ortadan kaldırmaya veya görevlerini yapmaya kısmen veya tamamen engellemeye teşebbüs, silahlı terör örgütüne üye olma, gizliliği ihlal” ile suçlanıyorlar.

 Saldırı, Tehdit ve Engellemeler

isan-Mayıs-Haziran 2016 döneminde 26 gazeteci ve 1 gazetecilik cemiyeti ofisi saldırıya uğradı; 1 Suriyeli gazeteci öldürüldü. Ayrıca, 4 gazeteci ve 1 medya organı tehdit edildi.

2015’in aynı döneminde 18 gazeteci, 1 yazar ve 1 medya aracı saldırıya uğramış, 7 gazeteci, 1 sosyal medya aktivisti ve 5 medya organın tehdit edilmişti.

2015 yılının tamamındaysa, 3 Suriyeli gazeteci ve 1 gazete yazarı öldürülmüş, 64 gazeteci, 4 medya organı ve 1 yazar da saldırıya uğramıştı. Geçen yıl, 38 gazeteci ve 21 medya organı da tehdit görmüştü.

Günay’a polis ve esnaf saldırısı: İstanbul’da 14. LGBTİ Onur Yürüyüşünün valilikçe yasaklanmasının ardından Taksim’deki LGBTİ eylemini Mis Sokak’ta izleyen Evrensel gazetesi stajyer muhabiri Yekda Günay polis ve esnafın saldırısına uğradı (27 Haziran).

Siyahtaş hedefte: Van’ın Tuşba Belediyesi ilçeyi etkisi altına alan sel olayını “Tuşba’yı sel aldı” bağlığıyla haberleştiren Van İnternet Medyası Derneği (VİMED) başkanı gazeteci İlhan Siyahtaş’ı “terör yanlısı gazeteci” diye hedef gösterdi (27 Haziran).

Güreş’e saldırı: Gaziantep Güncel gazetesi yayın yönetmeni Murat Güreş, kimliği belirsiz bir kişinin bıçaklı saldırısına uğradı. Ayağına üç bıçak darbesi alan gazeteci, Dr. Ersin Arslan Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde tedavi gördükten sonra taburcu edildi. Gazeteci, kimseyle bir husumetinin olmadığını bildirdi. Güreş, "Kim olduğunu bilmiyorum. Saldırganın ve arkasındaki güçlerin biran önce yakalanarak adalet önüne çıkarılmasını istiyorum" dedi  (13 Haziran).

 Bir Suriyeli haberciye daha saldırı: Şanlıurfa’da haftalık çıkarılan Ayn Vatan gazetesi yazı işleri müdürü Amed Abdulkadir iki kişinin silahlı saldırısına uğradı. Gazeteci ağır yaralı olarak Mehmet Akif İnan Eğitim Araştırma Hastanesi'ne kaldırıldı. Saldırıyı IŞİD üstlendi (13 Haziran).

 13 gazeteciye saldırı: Midyat Emniyet Müdürlüğü’ne yönelik bombalı saldırıyı izleyen Reuters foto muhabiri Sertaç Kayar belinden, BBC Türkçe Servisi’nden Hatice Kamer başından, AFP muhabiri Mahmut Bozarslan “Burada çekim yapamazsınız” diyen bir grubun saldırısına uğradı; Kayar belinden, Kamer başından, Bozarslan ise gözünden yaralandı. Midyat Devlet Hastanesi’ndeki tedavilerine yardımcı olan Güneydoğu Gazeteciler Cemiyeti başkanı Veysi İpek ve bölgede bulunan DHA Nusaybin muhabiri Ahmet Akkuş ve görev yapan TRT Kurdi muhabirleri Bayram Bulut ve Bilal Akyıldırım’ın de aralarında olduğu 10 gazeteci daha sivil polis ve bir grubun saldırısına uğradı. Haberciler şikayetçi oldu (8 Haziran).

 Diken’e saldırı: Gaziantep GAP gazetesi sahibi Mustafa Diken, motosikletli iki kişinin saldırısına uğradı. Saldırganlar, ifadeleri alındıktan sonra serbest bırakıldı (28 Mayıs).

 ÖGC binası talan: Diyarbakır’da sokağa çıkma yasağı altındaki Sur ilçesinde bulunan Özgür Gazeteciler Cemiyeti (ÖGC) binasının kapıları ve bilgisayarları kırıldı; kitaplar ve gazete arşivi götürüldü ve kütüphaneleri yakıldı (26 Mayıs).

 Güleçyüz’e saldırı: Futbolcu Emre Belezoğlu, Başakşehir Fenerbahçe Süper Lig Maçı sonunda futbolcuları görüntülemeye çalışan TGC üyesi gazeteci Ekrem Güleçyüz’e saldırıp küfretti (9 Mayıs).

 Şener’e tehdit: Gazeteci Nedim Şener, CNN Türk’teki “Hafta sonu” programında gazeteci Abdi İpekçi'nin katili Mehmet Ali Ağca'nın Bayrampaşa'da bir panelde konuşma yapacağı haberini sosyal medya üzerinden duyurduğu ve panelin iptal olmasını sağladığı için tehdit aldığını açıkladı (15 Mayıs).

 İki gözaltı ve saldırı iddiası: Özgür Halk dergisi çalışanları Fatih Pekedis ve Mehmet Altun ofislerine gitmek üzere Taksim Meydanı'ndan geçtikleri sırada yunus polislerince gözaltına alındı. Altun'un çantasından Ezizo Ziyo Bedirxan'ın Kızıl Kürdistan kitabının çıkması üzerine meydan yakınındaki çevik kuvvet merkezine götürülen gazeteciler, burada “Terörist misiniz?”, “Bomba patlatmaya mı geldiniz?” denilerek saldırıya uğradıklarını aktardılar  (14 Mayıs).

Silahla tehdit: Diyarbakır Yenişehir’de polise ait zırhlı aracın geçişi sırasında meydana gelen patlamaya ilişkin gelişmeleri takip eden DİHA muhabiri Diyar Balkaş’ı yere yatıran polisin, başına uzun namlulu silah dayayarak “Kafana sıkarım, kimse bana bir şey diyemez. Üç saniye içerisinde gitmezsen seni burada öldürürüm” diyerek tehdit ettiği iddia edildi (10 Mayıs).

 Dündar’a saldırı, Şenkal yaralandı: MİT TIR'ları haberinden yargılanan Cumhuriyet gazetesi yayın yönetmeni Can Dündar, mahkeme kararını beklerken Çağlayan Adliyesi karşısında silahlı saldırıya uğradı. Dündar'a iki el ateş edilirken kurşunlardan biri NTV muhabiri Yağız Şenkal'ı bacağından yaraladı. Silahlı saldırgan gözaltına alındı (6 Mayıs).

 Yardımcı’ya saldırı: Adana Ekspres gazetesi yönetim kurulu başkanı Hakan Bülent Yardımcı kimliği belirlenemeyen bir kişinin saldırısına uğradı. Gazeteci, saldırganın “Hüseyin Sözlü'nün düşmanı mısın lan. Sana selamını getirdim” dediğini aktardı (28 Nisan).

 Özel harekâttan tehdit: Şırnak’ta JNHA Ajansı muhabiri Aysel Işık’ın evine giren özel harekat polisleri duvarlara “Her şey sizin bildiğiniz gibi değil JINHA, burası Türkiye” yazarak, evdeki kitap ve giysileri ateşe verdi (28 Nisan).

 İki haberciye darp: Van’ın İpekyolu İlçesi’nde özel harekat polisleri, çatışma yaşanan mahallede görüntülemeye çalışan İhlas Haber Ajansı (İHA) ve Van TV muhabirlerini darp etti (18 Nisan).

 Denizli’ye saldırı: Adana’da kimliği belirsiz üç kişi Egemen gazetesi imtiyaz sahibi gazeteci Hakan Denizli’ye ofisinden çıktığı sırada saldırdı. Gazete saldırıyı “Susturamazlar” başlığıyla okuyucularına duyurdu (13 Nisan).

 Bir Suriyeli haberci daha öldürüldü: Özgür Suriye Ordusu saflarında savaştıktan sonra Halep Today TV’de ISİŞ’ eleştiren Suriyeli gazeteci Mohammad Zahar Alshurgat, Gaziantep’te yolda yürüdüğü sırada bir kişi tarafından silahla ensesinden vuruldu. Gazeteci ağır yaralı olarak 25 Aralık Hastanesi yoğum bakım ünitesine kaldırıldıysa da iki gün sonra öldü (10 Nisan).

 Leman’a sözlü saldırı: Cumhurbaşkanı Erdoğan, bir konsolosun Can Dündar’la çektirdiği selfiyi eleştiren Erdoğan’ı, muhtarla yanak yanağa çizen Leman dergisine sözlü saldırıda bulundu. Erdoğan, “O konsolosların yanındasınız. Varsın devam etsinler, biz onların kafasını çok iyi biliyoruz. Kendilerini solcu, aydın olarak tanımlıyorlar, bunlar halk düşmanının önde gidenleridir” dedi (6 Nisan).

 Hak arama ve cezasızlık

 Hürriyet gazetesi yazarı Ahmet Hakan ve Cumhuriyet Gazetesi genel yayın yönetmeni Can Dündar’a yönelik saldırıları azmettirenlere yönelik soruşturmaları derinleştirilmiyor. Habertrak gazetesi sahibi Cenap Kürümoğlu’nu sopayla ağır şekilde darp edenler cezalandırıldı; Kırklareli’nde gazeteci Haydar Meriç'in öldürülmesiyle ilgili soruşturma yeniden açıldı. Midyat AKP Parti Teşkilatı Medya Başkanı Sait Turgut Midyat’ta 13 gazetecinin ağır şekilde darp edilmesinden sonra “Sözde gazetecileri dövenlerin ellerine sağlık” dedi. Cezasızlık kültürü cesaret veriyor.

 Dündar’a saldıran tutuklandı: İstanbul 28. Asliye Ceza Mahkemesi,Cumhuriyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar'a yönelik silahlı saldırıdan 10 Mayıs’ta tutuklanan sanık Murat Şahin’in tahliye talebini reddetti. Şahin, “cinayete teşebbüs” ve “Ateşli Silahlar Kanunu’nuna muhalefet” suçlarından tutuklanmıştı. Diğer dört şüpheli savcılık veya Nöbetçi İstanbul Sulh Ceza Hakimliği’nce serbest bırakıldı (30 Haziran).

Saldırıda özür beraat getirdi: Tekirdağ sahili denetimsizliği ve seyyar satıcı çokluğuna işaret eden yazılar nedeniyle günlük Cenap Kürümoğlu yönetimindeki Habertrak gazetesini 17 Temmuz 2013’te silahla basarak çalışanların tehdit edilmesiyle ilgili soruşturma, iki sanığın özür dilemesinin ardından beraatla bitti (30 Haziran).

Darptan 4 ceza: Tekirdağ 2. Asliye Ceza Mahkemesi, 27 Mart 2013’te de sokak ortasında yüzlerini gizleyerek Habertrak gazetesi sahibi Cenap Kürümoğlu’nu sopayla ağır şekilde darp ettikleri gerekçesiyle 19 ve 47 yaşındaki iki sanığı üçer yıl hapse mahkum etti. Gazeteci, denetimsiz paralı otoparkların sayısında artış göstermesini eleştirdiği yazısından bir gün sonra hedef olmuştu. Tekirdağ 1. Çocuk Mahkemesi, aynı saldırıyla ilgili iki çocuğu da ikişer yıl hapis cezasına çarptırdı (30 Haziran).

Meriç cinayetine 9 tutuklama: Kırklareli’nde gazeteci Haydar Meriç'in, Fetullah Gülen’ı eleştiren kitap yazacağını açıklamasından sonra kaçırılarak öldürülmesiyle ilgili İstanbul Başsavcılığı Terör ve Örgütlü Suçlar Bürosu’nun yürüttüğü soruşturma kapsamında dokuz şüpheli tutuklandı. Tutuklamalara, “FETÖ/PDY silahlı terör örgütüne üyelik ve yöneticilik”, “resmi belgede sahtecilik”, ”tasarlayarak suçu gizleme”, “suçun delillerinin gizleme ya da yakalanmamak için öldürme” gibi suçlamalar kapsamında gidildi (27 Haziran).

Dündar’a saldırı davası: Cumhuriyet gazetesi yayın yönetmeni Can Dündar’a Çağlayan Adliyesi önünde düzenlenen silahlı saldırıyla ilgili İstanbul Asliye Ceza Mahkemesi’nde dava açıldı. Saldırıda NTV muhabiri Yağız Şenkal da ayağından yaralanmıştı. İddianamede, tutuklu şüpheli Murat Şahin'in “kasten yaralama”, “Silahla tehdit”, “hakaret'” ve 6136 sayılı Kanuna muhalefetten 4 yıldan 11 yıla kadar hapsi istendi. Azmettirmekle suçlanan diğer iki şüphelinin de “kasten yaralama” ve “Silahla tehdit” suçlarından 2 yıl 8'er aydan 7'şer yıla kadar hapsi talep edildi (13 Haziran).

 AK Partili şiddeti savundu: Midyat AK Parti Teşkilatı Medya Başkanı Sait Turgut, ilçedeki bombalı saldırıyı izlerken dokuz gazetecinin saldırıya uğramasını övdü; “Sözde gazetecileri dövenlerin ellerine sağlık” dedi (12 Haziran).

 Agos’a tehdit davası: Agos Gazetesi önüne, 24 Nisan 2015'te siyah çelenk bırakarak, “Bir gece ansızın gelebiliriz” şeklinde tehdit ettikleri iddiasıyla yargılanan Turan Ocakları Genel Başkanı Sanık Ercan Urçar ve Milliyetçi Türkiye Partisi İstanbul il başkanı Bilal Gökçeyurt suçlamaları reddetti. Gökçeyurt, eylemle Karabağ işgaline son verilmesi için devletin dikkatini çekmek ve gazetenin yayın çizgisini protesto etmek olduğunu ileri sürdü. Mahkeme, müşteki Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Yedvart Danzikyan'ın zorla getirilmesine karar verdi. Tanık olarak dinlenen hukukçu Fethiye Çetin, “Ermenilere yönelik nefret söylemi ve cümleler vardır, müvekkilim ve gazete çalışanları bu nedenle tedirgin oldular” dedi. Mahkeme, sanıkların MTP Genel Başkanı Ahmet Yılmaz'ın tanık olarak dinlenilmesi talebini reddetti (10 Haziran).

 Gezi şiddeti cezasız: Gezi eylemlerini izlerken darp edilerek gözaltına alınan gazeteci Gökhan Biçici'nin şikayeti üç yıl sonra takipsizlikle sonuçlandı (1 Haziran).

 Gazeteci şiddeti mahkum ettirdi: Soma’da 301 madencinin hayatına mal olan facianın İstanbul’da protesto edildiği eylemde görev yapan BirGün gazetesinden Pembegül Gökçek, fotoğraf çekerken TOMA müdahalesiyle yaralandığı için İçişleri Bakanlığı’nı 5 bin TL tazminata mahkum etti. Kararda, TOMA’nın göstericilerin can güvenliğini gözetmeksizin defalarca su sıktığı vurgulandı (9 Mayıs).

 Hakan’a saldırıda yeni deliller: CNN Türk programcısı ve Hürriyet gazetesi yazarı Ahmet Hakan Coşkun’un darp edilmesiyle ilgili İstanbul 60. Asliye Ceza Mahkemesi'nde görülen davada, sanıklardan Yahya Kemal Gezer’in telefondan saldırganları yönlendirdiğini gösteren yeni deliller dosyaya girdi. Gezer sildiği, polisin kurtardığı yazışmalara göre sanık, kanal önünde bekleyen saldırganlardan Soner Arık ve Uğur Adıyaman'ı yönlendiriyor. Yedi sanıklı dava, 13 Temmuz’a kaldı (28 Nisan).

 Hürriyet’e saldırı davası: Hürriyet gazetesine 6 ve 8 Eylül 2015 günlerinde yapılan iki saldırıyla davada 26 kişinin yargılanmasına Bakırköy 5. Asliye Ceza Mahkemesi hakimi dört aydır raporlu olduğundan başlanamadı. Sanıklar, “mala zarar vermek” ve “konut dokunulmazlığını ihlal etmek” suçlamasıyla 9 yıl hapis istemiyle yargılanacak (12 Nisan).

 Gazetecilere “telekulak”: İstanbul Başsavcılığı’nın Britanya’dan yapılan bir ihbarla, gazeteci Cengiz Çandar, Kemal Can, Prof. Ahmet İnsel, Başbakanlık Başdanışmanı Hatem Ete, Yeni Şafak yazarı Ali Bayramoğlu, T24 yazarı Nurcan Baysal, şair Bejan Matur ve iş adamı Şahismail Bedirhanoğlu dahil 36 kişinin üç yıla yayılan bir süreçte “PKK/KCK örgütü üyeliği” şüphesiyle soruşturulduğu, telefonlarının dinlendiği, bazılarının maillerinin de izlemeye alındığı, bir bölümünün de fiziki takiplerinin yapıldığı ortaya çıktı (2 Nisan).

 Soruşturmalar, Açılan / Süren Davalar, Kararlar

 Nisan-Mayıs-Haziran 2016 döneminde 56 gazeteci TMK uyarınca 531 yıl hapis istemiyle yargılandı; 6 gazeteci toplam 15 yıl hapse mahkum edildi. 14’üne dava yeniydi. 4 gazeteci hakkında TMK’dan yeni soruşturma açıldı veya suç duyuruları yapıldı.

66 gazeteci “örgüt yöneticiliği,” örgüt üyeliği” veya “örgüt örgüte yardım”dan toplam 1.685 yıl 6 ay hapis istemiyle yargılandı. 1’i “örgüt üyeliği”nden 6 yıl hapse mahkum edildi. 5’ine dava yeniydi.

7 gazeteci “darbecilik”, “casusluk” veya “devletin güvenliğine dair belge temin veya yayınlamak” iddiasıyla yargılanıyordu. Bunlardan ikisi, “gizli belge temini/yayınlama” suçlamasıyla toplam 10 yıl 10 ay hapis cezasına mahkum edildi.

7 gazeteci “gizliliği ihlal”den yargılandı; 2’si toplam 1 yıl 8 ay hapis ve 12 bin 600 TL para cezasına çarptırıldı, 3’ü de beraat etti. 5 gazeteci “kin ve düşmanlığa tahrik”ten yargılandı; 2’si toplam 4 yıl hapse mahkum oldu.

5 gazeteci “Türk milletini aşağılamak”; 5’i “dini değerleri aşağılamak”, “suç işlemeye tahrik” veya “suçu övmek” iddiasıyla yargılandı; 2’si “halkın kin ve düşmanlığa tahrik” iddiasıyla toplam 4 yıl hapse mahkum edildi.

Tüm bu suçlamalardan hepsine istenen cezaların toplamı 2 müebbet ve 2.679 yıl 10 ayı buluyor. Bu dönemde Türkiye’nin birçok bölgesinde yüzlerce Barış İçin Akademisyenler girişimi üyesi hakkında soruşturma ve kovuşturma yürütüldü.

“Nöbetçi”lere 16 dava, 50 soruşturma: 3 Mayıs’ta başlatılan Özgür Gündem gazetesi Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği kampanyasına katıldıkları gerekçesiyle 16 gazeteci hakkında “terör örgütü propagandası”, “suçu övmek” ve “suç işlemeye tahrik” iddiasıyla 14,5 yıl hapis istemiyle dava açıldı. Faruk Eren, Ayşe Düzkan, Ertuğrul Mavioğlu, Hakkı Saruhan Oluç, Celal Başlangıç, Mehmet Fehim Işık, Ragıp Duran, Murat Çelikkan,İhsan Çaralan, Kemal Can, Öncü Akgül, Emine Beyza Üstün,Celalettin Can Eylül’den itibaren yargılanmaya başlayacak. İfadelerinin ardından tutuklanan ve 10 gün cezaevinde kalan Şebnem Korur Fincancı, Ahmet Nesin ve Erol Önderoğlu da 8 Kasım’da hakim karşısına çıkacak.

 Bu gerekçelerle, Faruk Eren, Ertuğrul Mavioğlu, Ayşe Düzkan, Celalettin Can, Mustafa Sönmez,Melda Onur, Fehim Işık, Celal Başlangıç, Eşber Yağmurdereli, Ragıp Duran, Nurcan Baysal, Ömer Ağın, Ahmet Abakay,İhsan Çaralan, Işın Eliçin, Murat Çelikkan, Uğur Karataş, Öncü Akgül,Ayşe Batumlu, Sebahat Tuncel, Saruhan Oluç, Nadire Mater, Beyza Üstün, Mehmet Güç, Tuğrul Eryılmaz, Faruk Balıkçı, Şeyhmus Diken,Necmiye Alpay, Jülide Kural, Yıldırım Türker,Kemal Can, Hasip Kaplan,Nevin Erdemir,Tuğrul Eryılmaz, Hakkı Boltan, Cengiz Baysoy, Kumru Başer,Veysi Altay, Hasan Hayri Şanlı, Hasan Cemal, Deniz Türkali, Dicle Anter, Çilem Küçükkeleş, Said Sefaoğlu, Aydın Engin,İhsan Eliaçık,İmam Canpolat, Şebnem Korur Fincancı, Ahmet Nesin ve Erol Önderoğlu hakkında soruşturma yürütülüyordu.

 Soruşturma kapsamında Mustafa Sönmez, Hasip Kaplan, Ahmet Abakay, Nurcan Baysal, Eşber Yağmurdereli ve Melda Onur hakkındaki takipsizlik kararı verildi (30 Haziran).

Doğan Grubu’na TMK soruşturması: Doğan Yayın Grubu bünyesinde faaliyet gösteren Hürriyet, Posta, Radikal, Kanal D ve CNN Turk ile gazeteci Cüneyt Özdemir hakkında, “planlı ve organize bir şekilde terör örgütü propagandası yapıldığı” iddiasıyla geçen yıl açılan bir soruşturma halen açık olarak gözüküyor (30 Haziran).

Doğan’a “TMK” davası: Bakırköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi, Savcı İdris Kurt'un fotoğrafının izinsiz yayınladığı ve bu yolla “terör örgütlerine hedef gösterdiği” iddiasıyla Hürriyet gazetesi yetkilisi İzzet Doğan’ı TMK’nın 6/1 maddesinden yargılıyor. 15 Kasım’da sürecek davada gazeteci yazılı savunmasını sunacak (30 Haziran).

 1128 “imzacı akademisyen” soruşturması: Güneydoğu’daki operasyonların durdurulması ve hak ihlallerin soruşturulmasını talep eden 1128 akademisyene “örgüt propagandası”ndan açılan soruşturma sürüyor (30 Haziran).

 Karaca 564 gündür hapiste: İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, “Tahşiyecilere kumpas” davasından Samanyolu Yayın Grubu başkanı Hidayet Karaca’yı 564 gündür tutuklu yargılıyor. Karaca’nın avukatları, ifadelerinin değiştirildiğini savundukları tanık Tarık Şahin'in ifadesini aldıran savcı Hasan Yılmaz ve terörle mücadelede görevli polislerin mahkemede tanık olarak dinlemesini istedi. Karaca'nın, “FETÖ/PDY silahlı terör örgütünü yönetmek”, “resmi belgede sahtecilik”, zincirleme şekilde “delil uydurarak iftirada bulunmak” iddialarından 55 yıl hapis istemiyle yargılanıyor. Yargılama 1 Temmuz’da sürecek (30 Haziran).

Akın’a “yayın yasağı” davası: Hürriyet gazetesi muhabiri Arda Akın hakkında yayın yasağı getirilen 10 Ekim 2015’te Ankara Garı yakınındaki bombalı saldırısını haberleştirdiği iddiasıyla dava açıldı. Soruşturmanın gizliliği ihlal edildiği gerekçesiyle Akın’ın 3 yıla kadar hapsi isteniyor. Ankara’da yetkisizlik kararıyla İstanbul’a gönderilen dosyaya ilişkin dava Bakırköy 35. Asliye Ceza Mahkemesi’nde 5 Ekim’de. (30 Haziran).

Doğan ve Duman’a dava: Bakırköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi, “Bir Çocuğum Daha Olsa” başlıklı köşe yazısında “Halkın bir kesimini sosyal, sınıf, din, mezhep, cinsiyet ve bölge farklılığı temelinde alenen aşağılamak” iddiasıyla (TCK, 216/2) Hürriyet gazetesi yetkilisi İzzet Doğan ve yazarı Selahattin Duman’ı yargılıyor. 6 Ekim’de sürecek davada Duman’ın ifade vermesi bekleniyor (30 Haziran).

Keskin ve Çapan’a 301 davası: Özgür Gündem gazetesi yayın yetkilileri Eren Keskin ve Reyhan Çapan hakkında, siviller yönelik infaz iddialarını haberleştirirken güvenlik kuvvetlerini “Saray çeteleri” ve “çeteler” olarak nitelendirildiği gerekçesiyle “devletin askeri kuvvetlerini aşağıladıkları” iddiasıyla dava açıldı. TCK’nın 301. Maddesinden açılan İyi yıl hapis istemiyle açılan dava, 20 Ekim’de İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülecek (30 Haziran). 

Kızılkaya ve Aykol’a 9 dava: Nisan’dan beri Cumhuriyet gazetesi yazı işleri müdürü İnan Kızılkaya ve eş genel yayın yönetmeni Hüseyin Aykol hakkında “terör örgütü propagandası” şüphesiyle açılan 29 soruşturma dokuz davaya dönüştü. Davalar İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi ve İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülecek (30 Haziran).

Muhabire 3 yıl hapis: Midyat Ağır Ceza Mahkemesi, Mardin’in Dargeçit Belediyesi Basın Yayın ve Halkla İlişkiler biriminde çalışan, DİHA muhabiri de olan Murat Verim’i “PKK propagandası” iddiasıyla 3 yıl hapse mahkum etti. Mahkeme, “Devlet saldırıları”, “Devlet güçlerinin kentte yarattığı iz”, “İnsan hakları haftası ve dünya barış günü mesajı” başlıklı haberleri suça gerekçe gösterdi. Karara itiraz edildi (30 Haziran).

İmrak’a “örgüt” davası: Antalya’da 14 Şubat’tan beri tutuklu bulunan DİHA muhabiri Feyyaz İmrak hakkında, Antalya 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde “örgüt üyesi olmak” ve “örgüt propagandası yapmak” suçlamalarıyla dava açıldı. Sekizi öğrenci 14 sanıklı davadan 20 yıla kadar hapis istemiyle yargılanacak olan Irmak, Ağustos’ta hakim karşısına çıkacak. Dava, “Kolay gelsin sevgili devlet büyüklerim bu şahıs DİHA muhabiri olduğunu ve Antalya’da olduğunu beyan ediyor. Zaten internetten araştırdım teröristlerin sitesinde de teyitli bu şahıs. Antalya’da istihbarat polislerinin çok kolay bulabileceğine inanıyorum” yazılı bir ihbar mektubundan hareketle açıldı (30 Haziran).

JİNHA davası: İstanbul Çağlayan 14. Ağır Ceza Mahkemesi, İngiliz Konsolosluğu önünde Kasım 2015’te G-20 zirvesi dolayısıyla düzenlenen protestolar nedeniyle JINHA muhabirleri Ceren Karlıdağ ve Öykü Dilara Keskin’i yargılamaya başladı. Duruşmada Karlıdağ ve Keskin, “Halkın haber alma hakkı için oradaydık. Mesleki faaliyetimiz dolayısıyla buradayız. Gazetecilik suç değildir” dedi. Gazeteciler ve ESP’liler [Ezilenlerin Sosyalist Partisi] “Toplantı ve yürüyüşte ihtara rağmen dağılmama” ve “Örgüt propagandası” iddiasıyla yargılanıyor. Mahkeme, İstanbul Emniyet Müdürlüğü’nden olay gününe ait görüntüleri istedi. Dava 11 Ekim’e kaldı (28 Haziran).

“Nöbetçi” ifadeleri Emniyete kaydırıldı: Özgür Gündem'in “Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği” kampanyasına destek verdikleri için haklarında “terör örgütü propagandası” iddiasıyla soruşturma başlatılan ve bu nedenle İstanbul Çağlayan Adliyesi’ne gelen gazeteciler Yıldırım Türker, Nadire Mater, Faruk Balıkçı, Tuğrul Eryılmaz ve Veysi Altay’a “Soruşturma kapsamında ifadeler bundan sonra Emniyet’te alınacak” denildi. İfadeler alınmadı (27 Haziran).

Oktay’a tahliye yok: Mardin 2. Ağır Ceza Mahkemesi, Nusaybin ilçesinde haber peşindeyken 12 Nisan’da gözaltına alınarak iki gün sonra tutuklanan DİHA ajansı muhabiri Meltem Oktay’ı tahliye etmeyi reddetti. Emniyet Genel Müdürlüğü’nün, tutuklamadan iki ay önce Mardin Emniyet Müdürlüğü’ne “gizli” ibareli yazı gönderdiği ve Oktay için “şahsın gazeteci kimliği adı altında yaptığı haberlerle örgüt propagandası yaptığı” ileri sürdüğü öğrenildi. Dava 18 Ağustos’ta sürecek (24 Haziran).

Aktan’a “örgüt” davası: Twitter paylaşımları gerekçe gösterilip 30 Nisan'da evi basılarak gözaltına alınan İMC TV haber müdürü Hamza Aktan hakkında, “PKK propagandası” iddiasıyla Bakırköy 2. Ağır Ceza Mahkemesi'nde dava açıldı. Suçlamaya konu dokuz Twit mesajıyla ilgili “Benim olduğu öne sürülen tweetleri ilk kez iddianamede gördüm” diyen Aktan, 5 yıla kadar hapis istemiyle yargılanmaya 27 Ekim'de başlayacak (24 Haziran).

Savcı ceza istedi: Gaziantep 2. Ağır Ceza Mahkemesi, “PKK üyesi olmak”, “Facebook paylaşımları üzerinden “Örgüt propagandası yapmak”, “Tehdit, halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik etmek” ve “Halkı askerlikten soğutmak” suçlamalarından cezalandırma istenen DİHA ajansı muhabiri Nazım Daştan’ı ilk duruşmada tahliye etti. Savcı, esas hakkındaki mütalaasında, “propaganda” dışındaki suçlamalardan beraat istedi. 11 Şubat’ta tutuklanan Daştan, 1 Kasım’da yargılanmaya devam edecek (23 Haziran).

Taraf’a “Balyoz” davası: İstanbul Cumhuriyet Savcısı Faruk Söker, Ocak 2010’da “Balyoz Darbe Planı”nı haber yapan Taraf gazetesi çalışanları Tuncay Opçin, Yasemin Çongar, Ahmet Altan ve Yıldıray Oğur hakkında İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde dava açtı. İddianameye göre, Baransu ve Opçin “terör örgütü kurma ve yönetme”, diğer üç gazeteci için de “Devletin güvenliğine ilişkin gizli belgeleri temin etme”, “Terör örgütü propagandası yapma”, “devletin güvenliğine ve siyasal yararına ilişkin gizli kalması gereken bilgileri açıklama”, “Devletin güvenliğine ilişkin belgeleri tahrip etme, amacı dışında kullanma, hile ile çalma” gibi suçlamalarla karşı karşıya bulunuyor. Gazeteciler Altan, Çongar ve Oğur’un 50 yıla kadar hapsi, Baransu  ve Opçin’in 72 yıl hapsi istendi (21 Haziran).

Cemal ve Tatari’ye takipsizlik: Gaziantep Sulh Ceza Hâkimliği, bir evde yapılan aramada bulunan kitapları için toplatma kararı verilip, haklarında “terör örgütü propagandası” yaptıkları iddiasıyla soruşturma açılan gazeteciler Hasan Cemal ve Tuğçe Tatari ile yazar Müslüm Yücel için kovuşturmaya yer olmadığına karar verdi (17 Haziran).

KCK Ana dava Eylül’de: Diyarbakır 2. Ağır Ceza Mahkemesi, gazeteci Ahmet Birsin’in de yargılandığı KCK Ana Davasının 62. Duruşmasında, soruşturmanın derinleştirilmesi, tape kayıtları, ortam dinlemeleri ve dijital verilerin yeniden incelenmesine dair talepleri reddetti. Dava 21 Eylül’e kaldı. 191 sanıklı dava, “silahlı terör örgütün üyelik”, “devletin birliği ve ülke bütünlüğünü bozmak”, “terör örgütü yöneticiliği” ve “örgüt adına suç işlemek” iddiasıyla açılmıştı (16 Haziran).

Oruç’a “propaganda” davası: Cizre Ağır Ceza Mahkemesi, 10 Haziran’daki ilk duruşmada tahliye ettiği DİHA muhabiri Nedim Oruç’u, sosyal medya üzerinden “PKK propagandası yapmak”, “PKK üyeliği” ve hendek ve barikatları ihbar etmediği gerekçesiyle “Suçu bildirmemek” iddialarından yargılıyor (10 Haziran).

 Avcı ve Uslu’ya “müebbetlik” dava: İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, FETÖ/PDY örgütünün Tevhid-Selam örgütüne kumpas kurduğu iddiasıyla tutuklu yargıladığı Bugün gazetesi eski yazarı Gültekin Avcı’yı sanıkların savunmalarını kayda geçirdikten sonra tahliye etti. Mahkeme, Avcı ve iki kişiyi daha, “tutuklu kaldıkları süreyi ve suç vasıflarının değişme ihtimali” üzerine serbest bıraktı. Gazeteci Emre Uslu ve Fethullah Gülen’in de yargılandığı 22’si tutuklu 81 sanığın yargılandığı dava, “Hükümeti ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs” ve “Devletin gizli kalması gereken bilgilerini siyasal veya askeri casusluk amacıyla temin” iddiasıyla, ağırlaştırılmış müebbet hapis istemiyle açılmıştı. İddianamede, Cumhurbaşkanı Erdoğan, eski Başbakan Davutoğlu, bazı bakanlar, MİT Müsteşarı, üst düzey siyasi parti temsilcileri, gazeteciler ve kamu görevlileri dahil 968 kişi müşteki gözüküyor Dava 2-3-4 Ağustos'ta sürecek (9 Haziran).

 Tunç’a hapis: İstanbul 13.Ağır Ceza Mahkemesi, “zincirleme olarak PKK propagandası yapmak” iddiasıyla JİNHA Ajansı eski muhabiri Hayri Tunç'u 2 yıl hapse mahkum etti. Tunç, gazetecilik yaptığını, düşünce ve ifade özgürlüğü kapsamında da sosyal medya paylaşımlarında bulunduğunu ifade etse de TMK’nın 7/2. Maddesi uyarınca cezalandırıldı (7 Haziran).

 Akdamar’a hapis: Erzurum’un Hınıs Ağır Ceza Mahkemesi, sosyal medyada DİHA haberlerini ve öldürülen dağıtımcı Kadri Bağdu’nun fotoğrafını paylaştığı gerekçesiyle DİHA muhabiri Doğan Akdamar’ı “PKK propagandası yapmak”tan 1 yıl 3 ay hapse mahkum etti (2 Haziran).

 9 kanal, 2 gazeteye soruşturma: Ankara Başsavcılığı Anayasal Düzene Karşı İşlenen Suçlar Bürosu, çeşitli illerde yapılan suç duyuruları, isimsiz ihbarlar ve BİMER’e yapılan şikayetler üzerine 9 kanal, 2 gazeteyle ilgili soruşturma başlattı: Özgür Gündem gazetesi, “Newroz’da her yer direnen Sur olacak” haberinde “terör örgütü propagandası yapmak”, Can Erzincan TV’ “FETÖ-PDY propagandası yapmak” şüphesiyle soruşturma geçiriyor. Yine ihbar üzerine İMC TV, Hayat TV, MED NUÇE TV, STREK TV, K24, VAN TV, RONAHİ TV, NEWROZ TV ve Evrensel gazetesi hakkında da “terör örgütü propagandası yapmak” iddiası ile soruşturma açıldı (2 Haziran).

 301’den Gündem’e 13 dava: Özgür Gündem gazetesi sorumlu müdürü Reyhan Çapan ve eş yayın yönetmeni Eren Keskin hakkında “Nusebin ve Gever’den çağrı”, “Edi Bese”, “Susmak katliam, direnmek zafer”, “Türk askeri ve El Nusra Gaspa Soyundu”, Daha kaç çocuk öldüreceksiniz?” ve “Cizir dimdik ayakta” başlıklı haberler ve birçok içerikte “Askeri kuvvetlerini aşağılamak” iddiasıyla 13 dava sürüyor. İki kişi, çeşitli tarihlerde İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde yargılanmaya devam edecek (2 Haziran).

 Hukukçuya 301 soruşturması: İstanbul Cumhuriyet Savcısı Mehmet Nuri Gür, avukat Veysel Ok ha