Reuters analizi:

Fiili başkanlığa adım atıldı, Erdoğan’ın kararları çok daha net görülecek

AKP’de dün gerçekleştirilen kongrede ‘ipi çekilen’ Ahmet Davutoğlu’nun yerine genel başkanlığa seçilen Binali Yıldırım’ın göreve gelmesiyle Türkiye’de artık ‘fiili başkanlık’ sistemine adım atıldığı belirtildi.

Reuters’ın üst düzey AKP’li yetkililerin görüşlerine yer verilen analizinde, Merkez Karar ve Yönetim Kurulu’ndaki (MKYK) değişikliklerin ardından kabine, parti ve TBMM grubunda da bazı görev değişikliklerinin yapılacağı aktarıldı.

‘Başkanlık yolu tamamen açıldı’

Reuters’a değerlendirmelerde bulunan cumhurbaşkanlığına yakın AKP’li bir yetkili, “Artık Anayasa’da başkanlık sistemini getirecek bir değişiklik için yol tamamen açıldı. Yıldırım başkanlığındaki partide başkanlık sisteminin getirilmesi için daha yoğun çalışılacak” dedi.

Aynı yetkiliye göre artık karar mekanizmalarında Erdoğan’ın ağırlığı hüküm sürecek: “Fakat gelinen noktada cumhurbaşkanı ve başbakan çok daha yakın çalışacak ve çok paralel bir çizgide olacak. Artık Erdoğan’ın görüşlerinin alınacak kararlarda çok daha net görüleceği bir dönem başladı. Erdoğan’ın görüş ve önerileri çok daha net şekilde uygulanacak.”

Analizde hükümetin halen üzerinde çalıştığı ve başkanlık sistemini getiren anayasa değişiklik teklifinin kısa süre içinde Meclis’e sunulacağı, bir yıl içinde de referanduma gidilebileceği belirtildi.

AKP’li yetkili, bu nedenle Yıldırım’ın gelişinin ardından başbakanın klasik anlamda parlamenter sistemdeki bir başbakan gibi değil, adı konulmamış başkanlık sistemi içindeki bir başbakan gibi çalışacağını belirtip, “Uygulamalarda bunu hızlı şekilde göreceğiz ki zaten kongredeki mesajlar, konuşmalar da bunun ilk işaretleri oldu” diyerek kongrede divan başkanlığını üstlenen Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’ın sözlerine atıfta bulundu. Bozdağ, kongre açılışında,“AK Parti’nin tek lideri vardır. O da Recep Tayyip Erdoğan’dır” demişti.

Erdoğan’ın kongre açılışındaki mesajı da salondakiler tarafından ayakta dinlenmişti.

‘Bazı birimlerde değişiklik yapılacak’

Üst düzey AKP’li bir yetkili de Erdoğan’ın etkisinin gitgide artacağına vurgu yaparak şunları söyledi: “Erdoğan partinin doğal lideri. Bunu hep söylüyoruz ama bundan sonra çok daha net şekilde onun yaklaşımı ve vizyonu partiye yansıyacak. Kabine ve diğer organlar elbette Erdoğan’ın izini taşıyordu ama bundan sonra Yıldırım eliyle Erdoğan’ın izini tam olarak yansıtmayan bazı birimlerde değişiklik yapılacak.”

Erdoğan’ın politikalarının net olarak uygulandığı bir ‘fiili başkanlık’sistemine işaret eden başka bir AKP’li kaynak da, “Gerçekten devletin yönetimindeki iki lider arasında tam uyum olacak, bu da enerjinin daha net ve pozitif şekilde politikalara uygulanmasına yol açacak”diye konuştu.

‘Partinin ismi artık Erdoğan partisidir’

Metropol Araştırma Şirketi Başkanı Özer Sancar da, “Anayasal değil ama fiilli olarak başkanlık dönemi başlamıştır” yorumunda bulunup şöyle devam etti: “Eskiden başbakan farklı bir tandansa giriyordu ve fiili başkanlık sistemi olamıyordu ama artık uygun bir başbakanla fiili başkanlık sistemi başlamıştır. İçerik olarak başlamıştır sadece şekil olarak hâlâ bir anayasa referandumuna ihtiyaç var.”

Sancar, artık AKP’nin eski AKP olmadığını, Erdoğan’ın kendi partisi olduğunu belirterek, “Eski İslami siyaset geleneğinden gelen veya liderlik özellikleri nedeniyle davet edilmiş herkes partiden tasfiye edildi. AKP’nin kurucu kadrosunda yer alan herkes parti içinde bir yerinin olmadığını gördü. Partinin ismi artık AK Parti değil Tayyip Erdoğan partisidir” diye konuştu.

Şimşek’le ilgili ‘her türlü sürpriz’ olabilir

Yetkililer, Yıldırım tarafından yarın açıklanması beklenen yeni kabinede de bu yönde beş-altı değişiklik olacağını belirtse de en çok odaklanılan konulardan biri olan ekonomide Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek’in görevde kalıp kalmayacağı konusunda henüz karar alınmadığını belirtti.

AKP’li isimlere göre ‘her türlü sürpriz’ yaşanabilir. Zira bir partili,“Şimşek için genel olarak gidebileceği gibi bir ifade kullanılıyor ama yerinde kalması kimseye sürpriz olmasın” dedi.