Tweet |
Dağtım Tarihi: 25 Aralık 2021
|
“Rosa Luxemburg” felsefi bir biyografiden çok daha fazlasıdır. Kadın, düşünür, örgütçü ve devrimci olarak Luxemburg’un sempatik ve eleştirel bir tasviridir. Dunayevskaya Luxemburg’da, halkın kendiliğindenliğine inanan, tutkulu bir enternasyonalist, savaş karşıtı, parlak, cesur ve bağımsız bir kadını; kendini Marx’ın felsefî mirasçısı olarak gören, sevgilisinin ve diğer erkeklerin, onu, sırf bir kadın olduğu için “tarih yapmaya” bütünüyle katılmaktan vazgeçirme çabalarını reddeden bir kadını, “tüm hayatını neşeyle kaderin terazisine fırlatan” kadını tasvir eder.
“Kadın Kurtuluş Hareketi”, yazma ile örgütlenmenin sıklıkla bir arada olduğu Kadın Kurtuluş hareketinin ilk günlerinden bu yana yazılmış en heyecan verici, en canlandırıcı yazılardandır. Dunayevskaya, hem dünya genelinde hem de tarih boyunca hareket içindeki kadınlara ilişkin bu cezbedici tasvirinde, devrimci önderlerden kadın kurtuluş hareketi içindeki aktivistlere, edebiyatçılardan filozoflara, grevdeki işçi kadınlardan erkek yoldaşlarına başkaldıran siyah kadınlara uzanır.
Son bölümde ise, Marx’ın, “bütünlüklü devrim”in, yani, tüm insan ilişkilerine dokunup dönüştürecek bir devrimin, asla sonu gelmeyecek, süreklilik içinde devrimin, tek filozofu olduğuna dikkat çekiyor. Marx’ın yepyeni bir düşünce ve devrim kıtasını keşfettiğinin, birbiriyle boğuşan kavram ve pratiği bir uyum içinde yaratıcı bir biçimde bir araya getirdiğinin altını çiziyor.
Dunayevskaya, Marx’tan ateşi aldı, kendi ateşiyle buluşturdu; yeniden canlandırılmış, yeniden odaklanılmış bir Marksizmi hayatının olaylarına taşıdı. Marx’ın, durağan, hareketsiz varoluş biçimlerine karşı gösterdiği direncin; hareketi ve dönüşümü, düşüncenin ve insani süreçlerin ilkeleri olarak, insan etkinliği tezgâhında gidip gelen diyalektik akıl dokuma mekiği olarak derinlikli kavrayışının peşinden gidiyor.
İçindekiler
Türkçeye Çevirenin Notu ............................................. ix
Teşekkür ......................................................................... xi
Önsöz............................................................................... xiii
Giriş................................................................................. xxv
Marksist-Hümanizmin Tüm Marx Sonrası Marksistlere
Meydan Okuması........................................................... xxxi
Rosa Luxemburg, Kadınların Kurtuluşu ve Marx’ın
Devrim Felsefesi Üzerine Yeni Düşünceler ..................... xxxix
BİRİNCİ KISIM Teorisyen, Aktivist ve Enternasyonalist
olarak Rosa Luxemburg ................... 1
Bölüm I Luxemburg’un Yaşamında İki Dönüm Noktası:
1905 Devrimi Öncesi ve Sonrası..................... 3
Bölüm II Kautsky’den Kopuş, 1910-11: Kitle Grevi Teorisinden
Fas Krizine ve Örtbas Edilen “Kadın Sorunu” 21
Bölüm III Marx ile Luxemburg’un Sermaye Birikimi, Kapitalizmin Krizleri ve
Kaçınılmaz Çöküşüne Dair Teorileri ............. 37
Bölüm IV “Ulusal Sorun” ve Emperyalizmden Devrimin Diyalektiğine;
Lenin ile 1904 ve 1917’deki İhtilaflarda
Kendiliğindenlik ile Bilincin Örgütle İlişkisi. 63
Bölüm V Savaş, Hapishane ve Devrimler, 1914-19 ........ 83
İKİNCİ KISIM Devrimci Güç ve Akıl Olarak
Kadın Kurtuluş Hareketi ..................... 95
Bölüm VI Giriş Mahiyetinde Genel Bir Bakış; Siyah Boyut 97
Bölüm VII Feminist Olarak Luxemburg; Jogiches’den Kopuş 107
Bölüm VIII Bekleyen Görev: Bugünün Kadın Kurtuluş
Hareketi’nin Benzersiz ve Yarım Kalan Katkıları 119
ÜÇÜNCÜ KISIM Karl Marx –Hegel Eleştirmeni’nden
Kapital’in Yazarına ve
“Süreklilik İçinde Devrim”in Teorisyenine 135
Bölüm IX Marx Yeni Bir Düşünce ve Devrim Kıtası Keşfediyor 137
1. Diyalektik Üzerine Bir Ön Bilgi: 1840’lı Yılların Başlarının Marx’ında,
1902’de Luxemburg’da ve 1914’te Lenin’de Diyalektik 137
2. Zincire Vurulmuş Prometheus, 1841-43.......... 146
3. Zincirini Koparan Prometheus, 1844-48......... 150
Bölüm X Tarihi Dönüşümün On Yılı: Grundrisse’den Kapital’e 159
1. “İktisat” 1857-58: Sadece Sınıf Mücadeleleri mi,
“Toplumsal Devrim Çağı” mı? ......................... 159
2. Kapital: Birinci Cildin 1875 Fransızca
Baskısının Önemi ............................................. 168
Bölüm XI Sürekli Devrimin Filozofu Örgüt İçin
Yeni Bir Zemin Yaratıyor ................................. 183
1. Gotha Programının Eleştirisi ........................... 183
2. Marx’ın Sürekli Devrim Teorisi, 1843-83 ...... 190
Son Söz: Trotskiy’in Sürekli Devrim Teorisi .................. 195
Bölüm XII Marx’ın Son Yazıları 1980’lere Bir Patika Gösteriyor 205
1. Frederick Engels’ten İtibaren Marx Sonrası Marksistler 205
2. Bilinmeyen Etnoloji Defterleri,
Okunmayan Zasuliç’e Yazılan Mektup Taslakları,
Komünist Manifesto’nun Rusça Baskısının 1882 Tarihli Hazmedilemeyen Önsözü........................................................
212
3. Marx’ın Yaşamın Son On Yılında Keşfettiği
Devrimci Felsefi-Tarihi Kavramların Yeni Uğrakları 223
4. 1980’lerin Görüşü ............................................ 227
Ek Rosa Luxemburg’un Rus Sosyal Demokrat İşçi
Partisi’nin Beşinci Kongresi’nde Yaptığı Konuşma 233
SEÇİLMİŞ KAYNAKÇA ............................................. 243
Çeviride Yararlanılan Türkçe Kaynaklar ................. 265
Dizin ................................................................................ 267
Biyografik Not................................................................ 28