N O T L A R

[1]  25 Şubat 2018 tarihinde EKB’nin İstanbul’da düzenlediği ‘Devrimler ve Kadın’ başlıklı sempozyuma yapılan sunum…

Kaldıraç Dergi, No:200, Mart 2018…

[2]  Bob Marley.

[3]  Yves Bessiéres ve Patricia Niedzwiecki, Women in the French Revolution, 1789. Bibliography. Commision of European

Communities. no. 33, 1991: 4.

[4]  18. yüzyıl sonlarında Fransa’nın nüfusu, 20 milyonu köylü olmak üzere 28 milyon dolaylarındaydı. Büyük kentlere,

özellikle Paris’e göç, tırmanmaktaydı. Her yıl Paris’e göç eden 14 bin kişi, işsiz sayısının katlanmasına yol açmaktaydı.

[5]  a.y. s.6.

[6]  Devrim öncesi, Fransa toplumunun üç kesiminin (ruhban, soylular ve üçüncü kesim: esnaf, tüccarlar, emekçiler, genel

olarak “halk”) temsilcilerinden oluşan meclis. Kadınlar tüm kamusal görev ve temsil organlarından olduğu gibi, Etats Genereaux’dan

da dışlanmışlardı.

[7]  Girondinler, Devrim sonrası oluşan yasama meclisi Ulusal Konvansiyon’da yer alan iki gruptan biri (diğeri

Montagnard’lar). Daha çok krala yakın burjuvaziyi temsil etmekteydiler ve radikal Montagnard’lara karşı ılımlı görüşleri

savunuyorlardı. Girondin’ler 1793’de Cumhuriyetçi Ulusal Muhafızların ve “sans-culotte”ların da desteğiyle Meclis’ten atıldılar.

[8]  “Women and the Revolution” http://chnm.gmu.edu/revolution/chap5b.html

[9]  Bessiéres ve Niedzwiecki, ss.13-14.

[10]  Komün’ün fahişeler karşısındaki tutumu ikircimlidir. Bazı mahalle yönetimleri “fuhşun yasaklanması, fahişelerin

cezalandırılması” kararı alırken, başka kadınlar farklı bir tutum içindeydi. Çok sayıda fahişe Komün için hayatını ortaya koymaya

hazır olduğunu beyan ederken, Komün’ün fahişelerden oluşan özel bir müfreze oluşturması öneriliyordu. Komün’ün öncülerinden

Louise Michel, fahişelere yönelik her türlü ahlaksal yargıyı reddederken, onları Kadınlar Birliği’nin 18. mahalle gözetim komitelerine

yönlendirmekteydi. (Tony Cliff, “Women in the Paris Commune”, Class Struggle and Women’s

Liberation, https://www.marxists.org/archive/cliff/works/1984/women/03-commune.htm.)

[11]  Christina Gridley ve Carolyn Kemp, “Women in the Paris Commune”, 8 Mart 2012, https://www.marxist.com/women-in-

the-paris- commune.htm

[12]  Tony Cliff, “Women in the Paris Commune”, Class Struggle and Women’s

Liberation, https://www.marxists.org/archive/cliff/works/1984/women/03-commune.htm.

[13]  Kadınlar bir dizi eğitim reformunun hazırlanması ve kısmen yürürlüğe konmasında etkin bir rol oynadılar. Üç Parisli

çocuktan biri herhangi bir formel eğitim alamamaktaydı. Eğitim, özellikle kızların eğitimi neredeyse tümüyle Kilise’nin denetimi

altındaydı. Komün devlet tarafından finanse edilen zorunlu ve dinsel etkilerden arınmış, güzel sanatlarla bilimleri, teknik eğitimle

birleştirecek şekilde dengeli bir biçimde kaynaştıran bir tedrisatı yürürlüğe koydu. Kız çocukların eğitimine özel bir önem

verilmekteydi; bu alan tümü kadınlardan oluşan bir özel bir komisyonun gözetimi altına verildi. Kızlar için bir sınai okul kuruldu.

Çalışan kadınlar için fabrikaların yakınlarında kreşler oluşturulması işine girişildi. (Cliff, a.y.)

[14]  Gay Gullickson, “Women and the Paris Commune”, http://www.dsausa.org/women_and_the_paris_commune

[15]  Cliff, a.y.

[16]  Cliff, a.y.

[17]  Bu önyargı nedeniyledir ki Fransa’da kadınlar seçme ve seçilme hakkına çok geç bir tarihte, 1944’de kavuşabilmişlerdir.

[18]  Cliff, a.y.

[19]  “Early Communist Work Among Women: The Bolsheviks”, Women and Revolution, s.11, Bahar 1976.

[20]  Tony Cliff, “Russian Marxists and women workers”, Class Struggle and Women’s Liberation,

https://www.marxists.org/archive/cliff/works/1984/women/06-marxrus.htm

[21]  R.L. Glickman, “The Russian Factory Woman 1890-1914”, i D. Atkinson vd. içinde, Women in Russia (Stanford 1978),

ss.80-1.

14

[22]  Tony Cliff, “Russian Marxists and women workers”, a.y.

[23]  Tony Cliff, “Russian Marxists and women workers”, a.y.

[24]  Tony Cliff, “Russian Marxists and women workers”, a.y.

[25]  Pitirim Sorokin, Leaves from a Russian Diary.

[26]  akt. John Lauritsen ve David Thorstad, The Early Homosexual Rights Movement (1864-1935) (New York: Times Change

Press, 1974)

[27]  “Kadın, yaşamın gerisinde kalmamak, geri plana itilmemek ve var olmak uğruna verilen savaşta ezilmemek için, burjuva

ideolojisinin pörsümüş değerlerini hiç zaman kaybetmeden söküp atmalıdır. Ve ilk işi, karşı cinsle ilişkilerini ele almak olmalıdır,”

diyordu Alexandra Kollontai. (Marksizm ve Cinsel Devrim, Çev: Gizem Çinçin, Akademi Yay., 2000.)

[28]  akt.: Tony Cliff, “Revolution and counter-revolution in Russia”, Class Struggle and Women’s

Liberation, https://www.marxists.org/archive/cliff/works/1984/women/09-revrus.htm.

[29] Tony Cliff, “Revolution and counter-revolution in Russia”, Class Struggle and Women’s

Liberation, https://www.marxists.org/archive/cliff/works/1984/women/09-revrus.htm

[30]  1920 yılında kadın üyeler Bolşevik Parti’nin yalnızca yüzde 7.4’ünü oluşturuyordu.

[31]  “Early Bolshevik Work among Women of the Soviet East”, Women and Revolution, sayı 12, Yaz 1976.

[32]  Sonali Gupta, “Liberty for All? An Exploration of the Status of Women in Revolutionary France”, . Primary Source, c. V:

s.I s.23.

[33]  “The Russian Revolution and the Emancipation of Women”, Spartacist English edition No. 59, Bahar 2006.

[34]  Tony Cliff, “The socialist women’s movement in Germany”, Class Struggle and Women’s

Liberation. https://www.marxists.org/archive/cliff/works/1984/women/05-socger.htm.

[35]  “The Suffragettes, the Russian Revolution and women’s liberation”, Workers Hammer, sayı 198, Bahar 2007.

[36]  Alexandra Kollontai, Marksizm ve Cinsel Devrim, Çev: Gizem Çinçin, Akademi Yay., 2000