II) NEO-LİBERAL YIKIM

Paul Samuelson’un, “Bir ülkede fakirlerin bebeklerinin içeceği sütü, zenginlerin köpekleri içiyorsa o ülkede kapitalizm hâkimdir” notunu düştüğü vahşet artık yerkürede sürdürülemez bir yıkımdan başka bir şey değildir; yerle bir etme durumudur.

“Yok olmaya sebep olabilecek büyük zarar, felaket,” olarak tanımlanan “Yıkım”, insan(lık)ın, yerkürede kapitalizmle yaşa(tıl)dığı haldir.

Ya da Mephistopheles’in ağzından, “günah dediğiniz ne varsa sizin/ yıkım, kısacası kötülük/ benim özümdedir, bu yüzden,”[11] diye haykırandır!

“Nasıl” mı?

II.1) EŞİTSİZLİK, AÇLIK!

Mesela yerkürede üretilen gıdanın yüzde 30 ila yüzde 50 arasındaki miktarının yenilmeyip, dünya çapında her 7 kişiden birisinin açlık çekmesine sebebiyet veren sistem. “İsraf” işlemini de böylelikle öğrenmiş oluyoruz kapitalizm ile…

‘Mc Donald’s’ın ceo’sunun 1 yıllık maaşı olan 8.75 milyon doları kazanmak için, 1 işçinin 300 yıl çalışması gerekirken; ‘Starbucks’ için kahve temin eden bir çiftçinin oradan bir bardak kahve satın alabilmesi için 3 gün çalışması gereğidir. Bu sisteme kapitalizm denir.

Günde 100 bin kişi, yılda 36 milyon kişi açlıktan ölüyor. 1 milyar insan temiz suya, 2.4 milyar insan sağlık hizmetlerine ulaşamıyor.

Her gün 34 bini 5 yaşın altında; 50 bine yakın insan yoksulluğa bağlı sebeplerden ölüyor ki bu yılda 18 milyon kişiye tekabül ediyor.

Dünyada birileri uzaya tatile giderken, birileri bir lokma ekmek bulamadığı, yatacak yeri olmadığı için mezara giriyor. Her yıl önemli miktarda ürün denize dökülürken, ya da stoklarda çürümeye terk edilirken, insanlığın üçte biri günde 2 doların altında bir parayla yaşamını sürdürmeye zorlanıyor. Dünya nüfusunun yüzde 10’unu oluşturan azınlık zenginliğin yüzde 80’inden fazlasını elinde bulundururken, yüzde 50’lik kesim zenginliğin yalnızca yüzde 1’ine erişebiliyor.

Yüz binlerce boş konut varken, milyonlarca insan sokaklarda yaşıyor. Toplumun iki karşıt kutba, iki uzlaşmaz sınıfa bölündüğünün bundan daha çarpıcı bir kanıtı olamaz. Bu pisliğin, haksızlığın, sömürü düzeninin adı kapitalizmdir.

En zengin 8 asalağın dünya nüfusunun yarısının toplamından daha zengin olduğu;[12] 12 milyar insanı doyuracak besin üretip, 7 milyar olmayan dünyanın yarısını aç bırakan; piyasada dönen paranın yüzde 95’ine, nüfusun yüzde 5’inin sahip olduğu, kalan paranın yüzde 5’iyle de, nüfusun yüzde 95’inin yaşayabilmek zorunda olduğu sistemdir.

2013 yılında 58 milyarder dünya nüfusunun yarısının gelirine eşit zenginliğe sahipken; her bir milyarder 60 milyon insanın gelirine eşit bir zenginliğe denk düşüyor kapitalizmin dünyasında…

2016 yılı verilerine göre, dünya nüfusunun yüzde 10’u toplam dünya gelirinin yüzde 70’ine sahip, en zengin 20 ülkenin geliri en yoksul 20 ülkenin 37 katı. Yaklaşık 2.5 milyar kişi günlük 2 dolar yoksulluk sınırının, 1 milyar kişi ise günlük 1 dolar açlık sınırının altında yaşıyor.

1990 yılından beri ‘BM Kalkınma Programı’ (UNDP) tarafından yayımlanan ‘İnsani Gelişme Raporu’na göre, dünyada her dokuz insandan biri aç, her üç insandan biri yetersiz besleniyor.[13]

‘The Lancet’ sağlık dergisinin araştırmasına kötü sosyo-ekonomik koşullarda yaşamak, insanların yaşam sürelerini en az 2.1 yıl kısaltıyorken;[14] Somali’de 3 milyon Somalili, bir lokma yiyecek bulmak umuduyla yollara düştüğü[15] yerküre tablosunda Güney Sudan’ın bazı bölgelerinde yaklaşık 5 milyon kişi, acil gıda yardımına muhtaç...[16]

‘BM Çocuklara Yardım Fonu’nun (UNICEF) açıklanan verilere göre Nijerya, Somali, Güney Sudan ve Yemen’de yaşayan toplam 22 milyon çocuk ise aç…[17]

Üstüne üstlük dünyada 795 milyon insan yeterince beslenemezken,[18] belli başlı tahıl ihracatçısı ülkelerde tahıllar silolarda depolanıp, uyumaktadır.[19]

Yeri geldi aktaralım: Tek başına Bill Gates’in serveti 86 milyar dolar. Milyonlarca Yemenlinin hayatta kalabilmesi için gerekli olan 2.1 milyar dolardan 40 kattan daha fazlası tek kişinin elinde.

BM, dünyanın 1945’ten, yani İkinci Dünya Savaşından bu yana en büyük insani krizle karşı karşıya olduğunu açıkladı. Açıklamayı yapan BM İnsani Yardım Koordinatörü Stephen O’Brien, Yemen, Somali, Güney Sudan ve Nijerya’da 20 milyondan fazla insanın açlıkla karşı karşıya olduğunu ve felâketin önüne geçmek için 2017’nin Temmuz ayına kadar 4.4 milyar dolar yardımda bulunulması gerektiğini tüm dünyaya duyurdu.

Yemen’de nüfusun üçte ikisi yani 18.8 milyon insan yardıma muhtaç ve 7 milyondan fazlası aç. Yerleşim yerlerinin bombalanması ve harap edilmesi nedeniyle temiz suya, besine ulaşamayan, tedavi imkânı bulamayan çoğunluğu çocuk olmak üzere binlerce insan hayatını kaybetmiş durumda. Sadece son iki ay içerisinde savaştan kaçıp hayatta kalma umuduyla ülkeyi terk edenlerin sayısı 48 bin. 2 milyondan fazla çocuk okula gidemiyor, tüm gelecekleri, hayalleri yok oluyor, sönüp gidiyor. Yemenlilerin hayatını kurtarabilmek ve koruyabilmek için 2.1 milyar dolar yardıma ihtiyaç var.

Coğrafi konum açısından Yemen’le büyük bir benzerliğe sahip olan Somali’de, yoksulların kaderi de Yemenlilerden farklı değil. Somali’de 2010-2012 arasında 260 bin insan açlıktan hayatını kaybetmişti. Bir kez daha milyonlarca insan açlıkla yüz yüze. İnsanlara yaşam alanı bırakılmıyor, hayvanları, tarlaları, temiz içme suları yok. Çocuklar ve kadınlar yiyecek ve su bulabilmek için haftalarca yürüyor ama nafile… 6.2 milyon insan yardıma ve korunmaya muhtaçken, 3 milyona yakın insan açlıkla karşı karşıya. Milyonlarca açın hayatta kalabilmesi için acil yardıma ihtiyaç var.

Güney Sudan da, açlıkla boğuşuyor. Güney Sudan’da 7.5 milyondan fazla insan yardıma muhtaç. Bir milyondan fazla çocuk yeterli beslenememe sorunuyla karşı karşıya bulunuyor. 270 bin çocuk ise açlıktan ölmek üzere. Haziran 2016’dan bu yana kolera salgını ülkenin pek çok bölgesine yayılmış durumda. 3.4 milyon insan çatışmalar ve besin sıkıntısı sebebiyle yer değiştirirken, sadece Ocak ayından bu yana 200 bin insan ülkeyi terk etmek zorunda kaldı.

Nijerya da insanların açlıkla yüz yüze kaldığı, kara kıtanın çileli ülkelerinden bir diğeri. Yedi yılı aşkın süredir ülkede Boko Haram’ın saldırıları nedeniyle 20 binden fazla insan yaşamını yitirdi, 2.6 milyon insan evlerini terk etmek zorunda kaldı. Bugün Nijerya’da 450 bini çocuk olmak üzere 14 milyon insan açlıkla karşı karşıya. Beş yaş altındaki yüz binlerce çocuk açlıktan can çekişiyor ve bunların yüzde 20’si ölümle burun buruna.

Emperyalist müdahalelerin halklar açısından anlamı açıktır: açlık, sefalet, tecavüzler, katliamlar… Güney Sudan, Nijerya, Yemen ve Somali’de milyonlarca çocuk açlık nedeniyle ölümle karşı karşıya… Kadın çocuk milyonlarca insan adeta ölüme terk edilmiş durumda. Somali’de sadece iki günde 110 kişinin açlıktan ölmesi çürüyen kapitalizmin insanlığa yaşattığı dehşeti, insanın iliklerine kadar hissettiriyor.

‘BM Gıda ve Tarım Örgütü’ (FAO) açlık oranı düşse bile 2030 yılında dünyada 650 milyon insanın ya da başka bir deyişle dünya nüfusunun yüzde 8’inden fazlasının besin bulamaz hâle geleceği öngörüsünde bulunuyor. Kapitalizm var oldukça açlığın, sefaletin ortadan kalkması mümkün değildir. Bu gerçek her geçen gün daha da yakıcılaşıyor. Dünyanın en zengin 8 kişisinin elinde tuttuğu zenginlik 3 milyar 600 milyon insanın sahip olduklarının toplamına eşitken, açlığın, sefaletin yeryüzünden kalkması beklenebilir mi?[20]

II.2) YOKSULLUK ÜRETEN ZENGİNLİK

Kapitalizm tarihin gelmiş geçmiş en güçlü, en ileri, ama aynı zamanda en mantıksız sistemidir. Kapitalizm bütün doğruları ve varsayımları baş aşağı çevirir. Bu yüzden kapitalizmi ancak sınıf çelişkileri üzerinden ve sınıf mücadelesi penceresinden bakarak anlayabiliriz. Örneğin 2009 yılı tüm dünyada krizle geçti. Milyonlarca insan işsiz, evsiz, güvencesiz bir hayata kavuştu! Ama kriz işçi ve emekçiler için felaket, burjuvazi için fırsat demektir. İşçi sınıfı yoksullaşırken, burjuvazi servetine servet kattı, dünyanın en zenginleri ortalama yüzde 50 büyüdü! Kriz birilerine krizken, birilerine zenginleşme fırsatı demektir.

ABD’li milyarder yatırımcı Warren Buffett “Japonya’daki yıkıcı depremin olağanüstü bir vaka olduğunu ve bu durumun Japon şirketleri hisseleri için alım fırsatı yarattığını” söylemişti! İşte kapitalizm budur. On bin insan ölmüş, binlercesi kayıp, bir ülke yıkılmış, nükleer felaketle uğraşıyorlar; ama birisi çıkıp Japon hisselerini almanın tam zamanı diyebiliyor. Budur kapitalizmin işte…[21]

Bu kadar da değil!

2016 yılı ‘Küresel Servet Raporu’na göre; bir yılda küresel servet miktarı 3.5 trilyon dolar artarak 256 trilyon dolara çıkmış…

Servet piramidi şunu söylüyor; küresel yetişkin nüfusunun yüzde 73.2’si yani 3 milyar 546 milyon kişinin serveti 10 bin doların altında. Bu devasa sayıdaki kişinin toplam serveti 6.1 trilyon dolar ediyor; bu da küresel servetin sadece ve sadece yüzde 2.4’ü.

Oysa en üst dilim, serveti 1 milyon dolardan fazla olanlar, küresel yetişkin nüfusun binde 7’sini oluşturuyor, sayıları 33 milyon kişi; bunların toplam serveti 116.6 trilyon dolar. Küresel servetin yüzde 45.6’sı.[22]

Bu kadar da değil! ‘The Forbes’un dünyanın en zenginleri listesinde zirve 86 milyar dolarla yine Bill Gates’in oldu. 1 yılda 233 kişi listeye girerken rekora imza atıldı. Milyarder sayısı ilk kez 2 bini geçti.

Gates’i 75.6 milyar dolar kişisel varlığıyla Warren Buffett’ın izlediği listede, Amazon’un kurucusu Jeff Bezos 72.8 milyar dolarla 3’üncü oldu. İspanyol hazır giyim devi Zara’nın sahibi Amancio Ortega 71.3 milyar dolarlık servetiyle listeye 4’üncü sıradan girerken, Facebook’un patronu Mark Zuckerberg 56 milyar dolarlık servetiyle 5’inci, Meksikalı işadamı Carlos Slim Helu 71.3 milyar dolarla 6’ncı, Oracle’ın sahibi Larry Ellison 52.2 milyar dolarlık servetiyle 7’nci, ABD’li sanayiciler Charles ve David Koch kardeşler 48.3’er milyar dolarlık servetleriyle 8’inci, finansal hizmetler sektöründe faaliyet gösteren Michael Bloomberg 47.3 milyar dolarla 10’uncu sırada yer aldı.