Böyle bir hareketlilik en son 60’larda görüldü

Ömür Şahin Keyf - Washington

Trump’ın göçmen karşıtlığına ‘Hayır’ diyenler sokakları doldurdu. Eylemleri yakından takip edenlere göre, ABD’de on yıllardır görülmemiş derecede yüksek bu hareketlilik bir başlangıç

Beyaz Saray’a çıkan sokaklardan akan kitlenin ilk göze çarpan özelliği çeşitliliği. Donald Trump’ın yedi ülkeye yönelik ‘seyahat yasağına’ karşı bir araya gelenler, sadece yasanın doğrudan mağdurları değil. Kalabalık bu sayede nefes kesiyor. Başka bir nedenini ise hemen yanımızdaki binanın yüksek duvarında soluklanmam için elimden tutan genç kadın anlatıyor… “Benim ailem de bu ülkeye yıllar önce İngiltere’den gelmiş, annem İrlanda kökenli… Amerika, göçmenlerin ülkesi”… Alanda onlarcasına rastlayabileceğiniz pankartların üzerinde yazanı tekrarlıyor: “Trump’ın bu yaptığı, Amerikan değerlerine sığmaz”
Bu cümlede, alandaki protestocuların kendilerine güvenlerinin, kazanacaklarına olan inançlarının köklerini aramak mümkün. Beyaz Saray’ın önünde, Başkan Trump’a “yolumuzdan çekil” diye bağıran binlerce kişi, Amerika’nın, onları kapıdan kovanların, Meksika sınırına duvar örmek isteyenlerin değil, kendi ülkeleri olduğuna inanıyor. 8 Kasım’dan beri sokakları boş bırakmayan eylemlerin, 1960’lardan beri görülmediği söylenen bir harekete dönüştüğü konuşuluyor…

Diğer bir neden ise, eylemciler tarafından, “Amerikan kapitalizminin onlarca yıldır süren çürümüş düzeninin ürünü” olarak görülen Trump’ın, yalnızca bugün hakkında kararname imzaladığı kesimler için değil, ülkenin çoğunluğu için büyük bir tehdit oluşturacağı düşüncesi. İşçiler, kadınlar, siyahlar, Latinler, dini azınlıklar farklı gündemlerine rağmen sokaklarda birleşiyor.
Eylem, Beyaz Saray’ın önünden dağılıp, bir blok ötedeki Trump Oteli’ne doğru devam ediyor. Otelin önünde konuştuğumuz orta yaşlı bir kadın, geçen hafta sonu düzenlenen büyük Kadın Yürüyüşü’nden hatırladığımız pembe beresiyle orada. Diğer pek çok eylemci ve önceki gece havaalanlarında nöbet tutanlar gibi… “Önceliğim kadın hakları” diyor, ancak onun için önemli olan “sevginin sesinin nefretinkini bastırması.” Göçmenlerle dayanışmanın da ortak sesi yükselteceğine inanıyor. Alandaki yüzlerce Latin Amerikalı’nın da Trump’ın Meksika sınırına öreceğini söylediği duvarla, vize yasağına; aynı pankartta, aynı sloganla karşı çıkmasının sebebi de bu. Eylem sonrası, ülkenin dört bir yanındaki hareketliliği New York Şehir Üniversitesi Tarih Bölümü’nden Louis Fishman’la konuşuyoruz. Bu çeşitlilikle örülen güçlü muhalefetin önümüzdeki dönemde Beyaz Saray’ı ciddi şekilde zorlayacağına inanıyor. Fishman’a göre, yerel siyasetçilerin tepkisi ve hukuki mekanizmaların da devreye girmesinin de bunda etkisi olacak. “Geçen cumartesi gecesi New York Doğu Bölge Mahkemesi’nin Trump’ın seyahat yasağını kısmen ve geçici olarak durduran kararının da önemli bir mesaj verdiğini” söylüyor Fishman: “Eğer göçmenlerle ilgili bir düzenleme yapacaksan, bunu hukuk çerçevesinde yapacaksın”

Seyahat yasağına tepkiler büyürken, Beyaz Saray’da ise endişeleri hafifletme çabası hâkim. Vize yasağını savunan açıklamalar peşi sıra geliyor. Başkan Trump; yasağın kapsamına alınan İran, Irak, Suriye, Sudan, Somali, Libya ve Yemen’in, kendisinden önceki Obama yönetiminin listesi olduğunu söyleyerek, Müslüman çoğunluğa sahip bu ülkelere yönelik yasağın ‘Müslümanları yasaklamak’ anlamına gelmediğini savunuyor, aksi yöndeki haberler için ise alışıldığı üzere basına yükleniyor. Ajandasına yönelik söylemlerini ‘güvenlik endişesi’ üzerine kuran Trump’ın danışmanı Kellyanne Conway’e göre ise kararname “Ulusu güvende tutmak için ödenmesi gereken küçük bir bedel.” Oysa önceki gün sokaklarda olan pek çok Amerikalı için, “ulusal güvenliği sarsacak olan, halkın pek çok kesimine karşı atılan adımlar.” Fishman’a göre; eyaletlerdeki yerel siyasetçilerin etkisi, hukuki mekanizmaların çalışması ve toplumsal tepki, Trump’a, pek çok Amerikalı’nın göçmenlerin haklarını korumak için nöbette olduğunu ve ajandasını tereyağından kıl çeker gibi işletemeyeceğini gösterdi. “Şov daha yeni başladı, ama şimdilik Trump’ın aşırı sağ politikalarını denetime aldığımız için memnun olabiliriz” diyor Fishman.

***

Burada önemli şeyler oluyor!

Beyaz Saray’ın önünde dikkat çeken başka bir nokta ise eyleme çok sayıda Yahudi’nin verdiği destek. İkinci Dünya Savaşı döneminde ABD’ye alınmayıp ölüme terk edilen atalarının acılarını bugünün yaralarına merhem etmek istiyorlar: “Bizler tarihimizde yobazlık, ayrımcılık ve nefretin en kötüsüyle yüzleşenler olarak, başka kimsenin bunu yaşamasını istemiyoruz.” California’da bulunan Pacific Üniversitesi, Uluslararası Çalışmalar Fakültesi’nden Sosyalist Alternatif üyesi Ahmed Kanna’ya göre ise bu şaşırtıcı değil “Ülkeyi o yıllardaki gibi bir yöne çevirmesinden korkuyorlar” diyor, “Üstelik sadece Yahudiler değil, çoğunluk… Trump’ı çok tehlikeli buluyorlar.”

“Trump başkanlık kararnamelerini ne muhalefete ne de parlamentoya sormadan, bir diktatör, bir kral gibi imzalıyor” diyen Kanna, toplumun bu sistemi de sorgulamaya başladığını belirtiyor. Ona göre ciddi kurumların, Başkanın Anayasal krize yol açtığını gündeme getirmesi de ABD’de uzun yıllardır görülmüş değil. Başka bir ilk ise eylemlerin yoğunluğu: “8 Kasım’dan bu yana, eylem üzerine eylem, işgal üzerine işgal geliyor… Hayatının büyük kısmını sokaklarda eylemlerin içinde geçirmiş biri olarak, bu kıvamda, bu yoğunluktaki eylemler yeni; 1960’lardan 70’lerden, Vietnam Savaşı’ndan beri görmediğimiz düzeyde. (…) İnsanlar sistemin kendisini de sorgulamaya başladı, ilerici bir yönde radikalleşiyorlar, üzerine para versen eyleme katılmayacak kişiler bugün sokaklarda, havaalanlarında nöbet tutuyorlar. Burada önemli şeyler oluyor!”