Suriye krizine ilişkin Rusya, İran ve Türkiye öncülüğündeki Astana müzakerelerine, Kürtler, ABD ve Avrupa Birliği katılmıyor. Muhalefet olarak öne sürülen gruplar hiç olmadığı kadar bölünmüş ve zayıf durumda.

Kazakistan’ın Astana kentindeki görüşmeler bugün başlıyor. Suriye rejimi ile silahlı gruplar arasındaki müzakerelere, Rusya, Türkiye ve İran öncülük ediyor. Daha düne kadar Rusya’nın “terörist” olarak adlandırdığı gruplar, bugün “silahlı gruplar” veya “silahlı muhalefet” olarak aldandırılıyor.

RUSYA NE YAPMAK İSTİYOR?

Ocak ayı içerisinde Ankara’da toplanan onlarca gruptan 14’ü Astana’ya gitme kararı aldılar. Bunlar çoğunlukla DAİŞ ve El Nusra bağlantılı gruplardan oluşuyor. Defalarca ağır savaş suçları ve insanlığa karşı suçlara karıştıkları tespit edildi.

Astana’ya katılan gruplar, Ankara, Suudi Arabistan ve Katar tarafından doğrudan destekleniyor. Rusya’nın öncülüğündeki diplomasinin, tek çatı altında bir araya gelmeyi başaramayan grupları Astana’daki toplaması taktik bir hamle olarak değerlendiriliyor. Yer olarak Astana’nın seçilmesi de dikkat çekici. Suriye’ye uzak, ama siyasi açıdan Rusya’ya yakın bir yer. Rusya’nın bu hamlesi ile ayrıca, Halep’teki askeri başarının, diplomatik bir başarıya da dönüştürülmesinin amaçlandığı ifade ediliyor.

‘MUHALEFET’ ANKARA’NIN ÇIKARLARINI TEMSİL EDİYOR

Muhalefet olarak adlandırılan cephe ise, Ankara başta olmak üzere bölgesel güçlerin çıkarlarını temsil eden gruplar olarak öne çıkıyor. Aralarında, bölgesel, ideolojik ve dini anlaşmazlıklar var. Çoğunluğu Suriye’nin kuzeyi olarak ifade edilen bölgede yoğunlaşıyorlar ve Ankara’nın desteğini alıyorlar. ABD veya Suudi Arabistan’a daha çok yakın olan grupların ise davet edilmemesi dikkat çekiyor. Silahlı grupların delegasyonuna Ceyş-ul İslam grubundan Muhammed Aluş başkanlık ediyor. Kendisi Suriye’de yaşamıyor. Aralık 2015’te Riyad’da kurulan ve Suudilerin desteklediği Yüksek Müzakere Komitesi, Astana’ya davet edilmedi. Bazılarına göre, Rusya’nın amaçlarından biri de bu gruplar arasında kutuplaşma yaratmak. Moskova’ya göre Astana’daki müzakerelerde Halep savaşının sona ermesinden bu yana devrede olan ateşkesi pekiştirmek amaçlanıyor.

KÜRTLER, ABD VE AB KATILMIYOR

Müzakerelerin en büyük eksikliğini Kürtler oluşturuyor. Ankara’nın baskısı sonucu Kürtler davet edilmedi. ABD ve Avrupa Birliği de katılmıyor. Avrupa Birliği tamimiyle dışlandı. Toplantıya davet edildi. Suudi Arabistan, İran tarafından veto edildi. ABD, sadece Kazakistan Büyükelçisini gözlemci sıfatı ile göndermekle yetinecek. Donald Trump yönetiminin “silahlı muhalefet” olarak adlandırılan gruplarla ilişkisi de henüz netlik kazanmadı. Trump’un açıklamaları Amerika’nın desteğini gözden geçirebileceği sinyallerini veriyor.