365 gün isyan: Gün gün küresel direniş

Devamı

MART 

Mart ayında Venezuela gündemdeki yerini korurken Cezayir ve Fas’taki protestolar hız kazandı. Rusya’da, Putin iktidarının tarihindeki en büyük protesto gösterilerini içerecek dalganın ilk işaret fişeği çakıldı. Her daim isyanda olan Filistin halkı mücadelesini yine şehitler vererek sürdürdü.

1 Mart: ABD, Maduro’yu görevden uzaklaştırma kampanyasının bir parçası olara Venezuela hükümetiyle bağlantılı 49 yetkili ve aileleri hakkında yaptırım kararı çıkardı. 
Abdullah Öcalan üzerindeki tecridin kaldırılması talebiyle süresiz-dönüşümsüz açlık grevini sürdüren Demokratik Toplum Kongresi (DTK) Eşbaşkanı ve Halkların Demokratik Partisi (HDP) Hakkari Milletvekili Leyla Güven’in eylemi 1 Mart’ta binlerce siyasi tutuklunun katılımıyla Türkiye’deki tüm cezaevlerine yayıldı.

2 Mart: Onbinlerce Cezayirli, Butefilika’nın seçimlerde yeniden aday olmaması için yine sokaklardaydı. 2 Mart eylemleri 2011’deki Arap Baharı eylemlerinden bu yana Cezayir’deki en büyük kitle gösterileri oldu. Eylemlere polis saldırısı sonucu 183 kişi yaralandı.

3 Mart: Butefilika protestolara rağmen adaylığını açıkladı. Muhalefet genel grev çağrısında bulundu.

4 Mart: Ulusal Meclis tarafından devlet başkanı ilan edilen Juan Guaido, Venezuela’ya döndü ve başkent Karakas’ta onbinlerce taraftarı tarafından karşılandı.

5 Mart: Cezayir’de Butefilika’nın adaylığını bir hakaret olarak gören onbinler sokaklardaydı. Okullar boykot edildi.

6 Mart: Cezayir’de okul boykotları sürüyor, öğrenciler ve hocaları birlikte eylemde.
Maduro yönetimi Almanya büyükelçisi Daniel Kriener’i iç ilişkilerine karışmak suçlamasıyla sınırdışı etti.

7 Mart: Venezuela’da başkent Karakas dahil ülkenin çoğunda elektrikler kesildi. 23 eyaletin 18’i karanlığa gömüldü. Muhaliflerin web siteleri, Simon Bolivar hidroelektrik santralindeki arızaları neden gösterirken devlet televizyonu hükümet karşıtı protestocuların sabotajlarını sorumlu tuttu. 

8 Mart: Dünya Kadınlar Günü için tüm dünyada eylemler düzenlendi Türkiye’deki 8 Mart Feminist Gece Yürüyüşü ve yürüyüşü yapılan polis müdahalesi dünya basınında belki de en çok ses getiren eylem oldu. 

9 Mart: Venezuela’da ülke çapındaki elektrik kesintileri sürerken Juan Guaido Karakas’ta yeni protesto çağrısında bulundu. Bolivar Eyaleti’ndeki güç santralinde yeni bir yangın çıkarken Maduro “ABD destekli sabotajcıları” sorumlu tuttu. Guaido ise elektrik kesintilerinin Maduro’nun “yolsuzlukları ve yanlış yönetiminden” kaynaklandığını ileri sürdü.
Britanya’da göçmenlerin sınır dışı edilmesine karşı kampanya yürüten aktivistler St. Michael Kadın Doğum Hastanesi önünde toplanarak Birleşik Krallık Ulusal Sağlık Sistemi NHS’in göçmen annelerden doğum için talep ettiği ücretleri protesto etti. 

10 Mart: Rusya’da Putin yönetiminin getirdiği internet kısıtlamalarına karşı çoğunluğunu gençlerin oluşturduğu binlerce Rus, Moskova, Voronezh ve Habarovsk gibi şehirlerde sokağa çıktı. 

11 Mart: Cezayir’de protestolar sürerken 82 yaşındaki Abdülaziz Butefilika eylemcilerin taleplerini kabul ederek 5. dönem için aday olmayacağını ve seçimleri ertelediğini açıkladı. 
 

12 Mart: Guaido, “ülke tamamen çöktü” açıklamasında bulundu ve Maduro hükümetini devam eden elektrik kesintisine karşı protestolarda 17 kişiyi öldürmekle suçladı. 

13 Mart: “Aday olmayacağım” açıklamasına rağmen Cezayir’de eylemler istifa talebiyle sürüyor. 

14 Mart: İran’ın Huzistan vilayetindeki şeker kamışı işçileri liderleri İsmail Bakşi’nin serbest bırakılması için toplu dilekçe eyleminde bulundu. Bakşi, Haft Tapeh Şeker Fabrikası ödenmeyen ücretlerinin ödenmesi ve özelleştirme kararının geri alınması için grev yapan işçilerin yasal sendikasının lideri konumunda. Kasım 2018’deki grev sonrasında tutuklanan Bakşi’ye işkence yapıldığı iddiaları dünya basınında da yer bulmuştu.

15 Mart: Greta Thunberg’in çağrısıyla dünya çapında özellikle liseli okul çocukların katıldığı bir Küresel İklim Grevi düzenlendi. Dünya çapındaki eylemlere Filipinler’den ABD’ye kadar çeşitli ülkelerden yaklaşık 1 milyon genç katıldı. 

16 Mart: Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un geçirmeye çalıştığı emeklilik ve iş kanuna karşı başlayan eylemler 4. ayına girdi. Güvenlik güçleri, Zafer Takı önünde toplanan protestoculara gaz bombalarıyla saldırırken Sarı Yelekliler de güvenlik güçlerine taş atarak karşılık verdi. Gazete bayilerinin, bir banka şubesinin ateşe verildiği olaylarda Champs-Élysées’deki bazı dükkanlar yağmalandı. En az 80 gösterici gözaltına alındı. 
 

17 Mart: Sırbistan’da Devlet Başkanı Aleksandar Vucic karşıtı binlerce protestocu Vucic’in ikametgahını abluka almak için harekete geçince polis gaz bombalarıyla müdahale etti. Eylemler 2018 Kasım’ında Sırbistan solunun liderlerinden Stefanoviç’in bir grup siyah kıyafetli genç saldırgan tarafından bayıltılana kadar dövüldüğü görüntülerin yayılmasıyla başlamıştı. Ne var ki bir süre sonra eylemlerin liderliği aşırı sağ parti Dveri’ye geçmişti.

18 Mart: Brexit karşıtlarının sürekli eylemler düzenlediği Birleşik Krallık’ta bu kez de Brexit yanlıları Birleşik Krallık Bağımsızlık Partisi Lideri Nigel Farage önderliğinde sokaklardaydı.

19 Mart: Fransa’da işçi sendikaları daha iyi ücretler, emekli maaşlarına zam yapılması, kamu hizmetlerinin iyileştirilmesi ve vergilerin düşürülmesi talebiyle ülke çapında bir günlü genel greve gitti. Okullar ve ulaşım başta olmak üzere pek çok kamu hizmeti bir günlüğüne felç oldu. 

20 Mart: Birleşik Krallık’ta bu kez hapishane ve akıl hastanelerinde gardiyan ve hasta bakıcı olarak çalışanlar, çalışma koşullarının iyileştirilmesi talebiyle sokaktaydı. 

21 Mart: Venezuela ulusal istihbarat örgütü Bolivarcı İstihbarat Teşkilatı (SEBIN) Juan Guaidó’nun ekibinden avukat Roberto Marrero’yu tutukladı. ABD Senatörü Marc Rubio, “bunun Juan Guaidó’yu tutuklamaya doğru gidecek bir sürecin başlangıcı olduğun” iddiasında bulunarak Maduro hükümetini kınadı. 

Öte yandan bir Filistinlinin İsrail askerinin açtığı ateş sonucu ölmesinin ardından Beytüllahim'de genel greve gidildi.
 

22 Mart: Ağır sağanak yağmur ve soğuk havaya karşın yüzbinlerce Faslı Buteflika’nın istifası talebiyle bir kez daha sokaklardaydı. 

23 Mart: Londra’da yaklaşık 400 bin ila 1 milyon kişi Brexit karşıtı bir yürüyüşte bir araya geldi.

24 Mart: Binlerce öğretmen çalışma koşulları ve ücretleri protesto etmek için Fas’ın başkenti Rabat’ta bir araya geldi.

25 Mart: Venezuela’nın başkenti Karakas’ta yeni elektrik kesintileri yaşanırken hükümet, okulları ve iş yerlerini tatil etti işçilere ve öğrencilere evinizden çıkmayın telkininde bulundu. 
Güney Afrika’nın tatil cenneti olarak bilinen Durban’da bir grup kamyon şoförü işlerinin Malavi kökenli göçmenlere verildiği gerekçesiyle yol kapattı. İki grup arasında çıkan çatışmalarda bir kişi hayatını kaybetti. 

26 Mart: Abdullah Öcalan’ın üzerindeki tecridin kaldırılması talebiyle HDP milletvekili Leyla Güven’in öncülüğünde açlık grevi yapan mahkumlardan 5’i hayatına son verdi.  

27 Mart: Avrupa’nın farklı ülkelerinden ulaşım sektöründe çalışan 5 bin kişi Brüksel’de bir araya gelerek Avrupa Parlementosu seçimleri öncesinde AB’den çalışma koşullarının iyileştirilmesini talep etti. 

28 Mart: Venezuela’da Sayıştay, muhalefet lideri Juan Guaido’nun finansal hesaplarındaki uygunsuzluklar nedeniyle kamu görevinden 15 yıl boyunca men edildiğini açıkladı. Guaido ise kararı tanımadığını belirterek Maduro’yu devirme kampanyasını sürdüreceğini ilan etti. 

Arnavutluk’ta seçimleri tanımayan muhalefetin Meclis protestosu sürerken muhalefetten üç milletvekilinin daha yemin ederek göreve başlaması üzerine muhalefet seçmenleri Tiran’da sokağa çıktı. 
 

29 Mart: Cezayir’in başkenti Cezayir’de Buteflika’nın istifası talebiyle düzenlenen mitinge yüzbinlerce kişi katıldı.

30 Mart: Gazze’deki sınır protestolarının birinci yıldönümünde on binlerce Filistinli yine eylemdeydi. İsrail askerlerinin açtığı ateş sonucu 4 Filistinli öldü 300 Filistinli yaralandı. 

31 Mart: Hong Kong’ta “demokrasi yanlısı” 50 grubun çağrısıyla Çin hükümeti karşıtı bir eylem düzenlendi. Eyleme protestocuların açıkladığı rakamlara göre 12 bin polisin rakamlarına göre ise 5 bin 200 kişi katıldı. Bu, yıl boyu sürecek Hong Kong eylemlerinin ilki oldu. 

NİSAN

2019 Nisanı’na iki politik devrim birden sığdı. Halklar, Cezayir’i yaklaşık 20 yıldır yöneten Abdulaziz Butefelika ile Sudan diktatörü Ömer Beşir’ii alaşağı etti. Bu politik devrimleri toplumsal devrimler takip edecek mi önümüzdeki yıllarda göreceğiz.

1 Nisan: Nicolás Maduro’yu destekleyen Kurucu Meclis, muhalefet lideri, Ulusal Meclis Başkanı Juan Guaidó'nun dokunulmazlığını kaldırarak tutuklanmasının yolunu açtı. 

İklim eylemcileri Birleşik Krallık’ın AB’den ayrılışının ele alındığı bir oturum sırasında Avam Kamarası’nda soyunarak kendilerini izleyicilerin oturumu takip ettiği cama yapıştırdı. Eylemciler daha sonra tutuklandı. Eylemciler 1909’da kadınların oy hakkını savunan eylemcilerin kendilerini Avam Kamarası önündeki heykellere zincirlemesini örnek aldıklarını ilan etti. Ne var ki 1909 eyleminde kimse soyunmamıştı.

2 Nisan: Cezayir devrimi. Yaklaşık 20 yıldır iktidarda olan Abdulaziz Butefelika yaygın protestoların ardından istifa etmek durumunda kaldı.

3 Nisan: Güney Afrika’da hükümetin hizmet sağlamadığı gerekçesiyle sokağa çıkan eylemciler çeşitli şehirlerde lastikler yakarak yolları kapattı. 

4 Nisan: Fransa’da Macron’un “eğitim reformu”na karşı öğretmenler ülke çapında greve gitti. Grev nedeniyle sadece Paris’te 656 ilkokuldan 230’u bir günlüğüne kapalı kaldı. 
 

5 Nisan: Cezayir’de Butefilika’yı deviren protestocular sokakları terk etmiyor. Eylemciler, rejimin tamamen değişmesini istiyor.

6 Nisan: Sudan’da 1985’te Cafer Nubari’yi deviren ve  “6 Nisan Devrimi” olarak anılan olayların yıldönümünde on binlerce Ömer Beşir muhalifi sokağa çıktı. 

7 Nisan: Sudan’da protestolar hız kesmeden sürerken tüm ülkede elektrikler kesildi. 

8 Nisan: Sudan protestolarında yedi kişi öldü 2 bin 500 kişi tutuklandı. 

9 Nisan: Amerikan Devletleri Örgütü Juan Guaido’nun atadığı Gustavo Tarre Briceño'yu altı çekimsere karşılık 18’e karşı 9 oyla Venezuela büyükelçisi olarak kabul etti. Maduro’nun Dışişleri Bakanlığı Tarre’yi "siyasi gaspçı" olarak nitelendirdi.

Sudan’da çatışmalar sürüyor Af Örgütü’nün rakamlarına göre ölü sayısı 8’e yükseldi.

10 Nisan: Avustralya’da adil ücret ve güvenceli istihdam için ülkenin dört bir yanında işçiler sokağa çıktı. 

11 Nisan: Yılın ikinci politik devrimi: Sudan’da yaygın kitle gösterilerinin ardından gelen askeri darbeyle 30 yıldır iktidarda olan Ömer Beşir devrildi.

12 Nisan: Cezayir’de iki aydır süren eylemlerde polisle göstericiler arasında şiddetli çatışmalar yaşandı. 27 güvenlik görevlisi yaralanırken 108 eylemci gözaltına alındı.

13 Nisan: Sudan’da ordu ve protestocular arasındaki pazarlık görüşmeleri resmen başladı. Sokağa çıkma yasağının kaldırıldı, Beşir’in çıkardığı olağanüstü hal yasaları uyarınca hapsedilenler serbest bırakıldı. İstihbarat ve güvenlik şefi Salah Gosh'un istifa ettiği açıklandı. Uluslararası Af Örgütü Gosh’un askeri koalisyondan protestocuların ölümlerindeki rolünü soruşturmasını istedi.

Sırbistan’ın başkenti Belgrad’da Vucic karşıtı protestoların en kitlesel olanı gerçekleşti. 

14 Nisan: Sudan’da askeri konsey, protestocuların sivil bir Başbakan’ı aday göstermesini ve Savunma ve İçişleri Bakanlıkları dışındaki bütün bakanların sivillerden oluşmasını kabul ettiğini açıkladı.

Arnavutluk’ta parlamento merdivenlerinde polis ve göstericiler çatıştı. 

15 Nisan: Sudan’da Asker Konsey’le, göstericiler arasındaki pazarlıklar sürüyor. Askeri konsey sözcüsü Şems Kabbaşi, Ömer Beşir iktidarının hükümetini oluşturan Ulusal Kongre Partisi’nin (NCP) herhangi bir geçiş hükümetine katılmayacağını bildirdi. Daha fazla siyasi mahkumun serbest bırakılması sonrasında orduyla protestocular arasında da güvenin artmaya başladığı yorumları yapılıyor.

Binlerce yokoluş isyanı eylemcisi Londra’da sokakları kapattı. 

16 Nisan: Sudan’da askeri konsey ve göstericiler arasındaki pazarlıklar sonucu ülkenin önde gelen üç savcısı görevden alındı. Ömer Beşir’in iki bakanı yolsuzluk ve eylemcilerin öldürülmesinden sorumlu tutularak tutuklandı. 

17 Nisan: Devrik Sudan Cumhurbaşkanı Ömer Beşir ev hapsinden maksimum güvenlikli hapishaneye nakledildi. Beşir, Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından 2009'dan beri Darfur'daki savaş suçlarından dolayı aranıyor.

18 Nisan: Derry’de Kuzey İrlanda bağımsızlıkçıları ile Birleşik Krallık polisi arasında iki tarafın da silah kullandığı sert çatışmalar çıktı. İrlandalı Gazeteci Lyra McKee bir Yeni IRA militanının silahından çıkan kurşunla yaşamını yitirdi. 

19 Nisan: Cezayir’de haftalık eylemler sürüyor.

20 Nisan: İsimsiz bir adli kaynak yetkililerin Ömer Beşir'in evinde Euro, ABD doları ve Sudan Poundu ile dolu valiz bulunduğunu söyledi. Bulunan valiz etrafında gelişen soruşturmada eski rejimin pek çok başka yetkilisi daha tutuklandı.  

21 Nisan: Sudan’da Askeri Konsey’in başkanı Abdülfettah Burhan, konseyin “ayaklanmayı ve devrimi tamamlayıcı bir geçiş organı” olduğunu belirtti ve iktidarı halka devretmeye kararlı olduğu sözünü verdi. 

22 Nisan: Cezayir’de, Buteflika’yı deviren isyancıları, rejimi bütün unsurlarıyla ortadan kaldırmak için eylemlerine devam ediyor. Sosyal medyadan örgütlenen eylemciler, pek çok küçük şehirde sokağa çıktı. Ülkede 5 milyarderin eylemcilerin talepleri doğrultusunda yolsuzluk iddiasıyla tutuklandığı bildirildi.

23 Nisan: Yokoluş İsyanı eylemcileri, Birleşik Krallık’ın başkenti Londra’da parlamento binasına yürüdü. 

24 Nisan: Sudan’da Geçici Askeri Konseyin üç üyesi protestocuların taleplerine yanıt olarak istifalarını sundu. 

25 Nisan: Yok oluş isyancıları Londra’da 10 gündür sürdürmekte olduğu eylemleri dün sonlandırdı. 

26 Nisan: Küresel iklim krizine karşı isyanın lideri Greta Thunberg’in çağrısıyla, “Gelecek İçin Cumalar” adı verilen bir sürekli eylemlilik başlatıldı. 

27 Nisan: Fransa’da Macron’un “halk düşmanı” politikalarını protesto eden Sarı Yelekliler sokaklara geri döndü. 

28 Nisan: Hong Kong idaresinin belirli suçlarda şüphelilerin Çin anakarasında yargılanması için suçlu değişim programını öngören bir yasa değişikliğini görüşmeye başlaması üzerine, Hong Kong’ta 2014’ten bu yana gerçekleşen en büyük gösteriler düzenlendi.

29 Nisan: Hong Kong’ta gösteriler renkli görüntülerle sürüyor.
 

30 Nisan: Venezuela’da Guaido’nun orduya ve halka yönelik birleşik ayaklanma ve darbe çağrısıyla Guaido yanlısı kitleler sokaklara dökülürken, Guaido yanlısı subaylar da darbeye kalkıştı. 

MAYIS 
Sudan’da Ömer Beşir’i deviren iki güç; eylemciler ve askerler arasında Beşir sonrasına dair pazarlıklar sürerken, Mayıs ayı eylemlerin yayıldığı bir ay oldu. Venezuela’nın yanına, Meksika, Brezilya ve Arjantin’in de katılmasıyla Latin Amerika bir kez daha isyan kıtası haline geldi. 

1 Mayıs: Dünya işçi sınıfının Birlik, Mücadele ve Dayanışma Günü 1 Mayıs tüm dünyada çeşitli gösterilerle kutlandı. Avrupa’nın pek çok kentinde eylemcilerle polis arasında çatışmalar çıktı. En şiddetli çatışmalar Sarı Yelekliler hareketinin canlılığını koruduğu Paris’te yaşanırken, Berlin, St. Petersburg ve İsveç’te de güvenlik güçleri ve eylemciler karşı karşıya geldi. 

2 Mayıs: Venezuela’da 30 Nisan’da Guaido’nun çağrısıyla savaş yerine dönen sokaklar durulmuyor. Af Örgütü’nün açıklamasına göre eylemlerde 30 Nisan’dan bugüne kadar 4 protestocu öldü, 230 protestocu ve 5 güvenlik personeli yaralandı, 205 protestocu tutuklandı. 

3 Mayıs: Dünyanın dört bir yanından Ortaokul ve Lise öğrencilerinin başını çektiği yüz binlerce Yokoluş İsyanı eylemcisi Gelecek İçin Cumalar kapsamında okullarını boykot ederek alanlara çıktı. 

4 Mayıs: 25 haftadır her cumartesi toplanan Sarı Yelekliler eylemlerinde şimdiye kadarki en düşük katılım. Sert geçen 1 Mayıs çatışmalarının katılımın düşmesinde rol oynadığı ileri sürülüyor. 

5 Mayıs: Meksika’nın başkenti Mexico City’de Devlet Başkanı Andres Manuel Lopez Obrador’un istifası talebiyle onbinler sokaklardaydı.
 

6 Mayıs: 31 Mart’ta Ekrem İmamoğlu’nun az farklı galibiyetiyle sonuçlanan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimlerinin YSK tarafından iptal edilmesi üzerine CHP seçmenleri alanlardaydı.

7 Mayıs: Venezuela Ulusal Kongresi aralarında Meclis Başkan Yardımcısı Edgar Samprano’nun da bulunduğu bazı muhalefet milletvekillerini ihanetle suçlayarak  dokunulmazlıklarını kaldırdı.

ABD’de Uber’in şoförlere uyguladığı kesinti ve tarifeleri protesto etmek için New York, San Francisco, Şikago, Los Angeles, San Diego, Philadelphia ve Washington DC’de şoförler greve gitti.

8 Mayıs: Birleşik Krallık’ta yüzlerce Uber şoförü Londra, Birmingham, Nottingham ve Glasgow’da şirketi protesto ederek ABD’deki meslektaşlarının grevine katıldı. 

9 Mayıs: Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi (Rojava) altında bulunan Kamışlı Kenti’nde bir araya gelen binlerce kişi Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Afrin’de inşa ettiği duvarı protesto etti.

10 Mayıs: Venezuela’da Juan Guaido destekçilerine, Meclis Başkan Yardımcısı Edgar Samprano’nun tutuklanmasını protesto için yeni eylemler yapma çağrısında bulundu.

İsveç’in 5 kentinde Afrin’e inşa edilen duvar protesto edildi.

11 Mayıs: İran rejimi, Şirin Elamhuli, Ferzad Kemanger, Ali Heyderiyan ve Ferhad Vekili adlı PJAK üyelerini idam etmesinin 9. yıldönümünde İsveç’in başkenti Stockholm’de protesto edildi.

12 Mayıs: Arnavutluk'ta protestolar üç ayını doldurdu. Başbakan Edi Rama'nın istifasını isteyen binlerce kişi gösteri düzenledi.

Seçimlerde hile yapıldığını ve ülkede yolsuzluğun ciddi boyutlara ulaştığını savunan protestocular, başkent Tiran'da başbakanlık binasına sis bombası ve molotof kokteyli attı. İçişleri Bakanlığı polisin müdahale ettiği olaylarda 13 emniyet mensubunun yaralandığı duyurdu.
 

13 Mayıs: Tarihinin en sıkı bütçesini kabul etmeye hazırlanan Lübnan'da, devlet memurlarının ardından bu kez emekli askerler sokağa çıktı. Askerler, Beyrut, Trablusşam ve Tire'de emekli maaşlarının düşürülmemesi için Merkez Bankası binalarının önünde eylem düzenledi.

14 Mayıs: Hindistan’ın Müslümanların yoğun yaşadığı Keşmir bölgesinde üç yaşındaki bir çocuğa tecavüz edilmesinin ardından başlayan protestolar okulların kapanmasına neden oldu. 

15 Mayıs: Yüz binlerce öğrenci, öğretmen ve üniversite profesörü eğitim bütçesindeki büyük kesintilere karşı Brezilya'nın büyük şehirlerinde protestolar düzenledi. ABD ziyaretindeki Cumhurbaşkanı Jair Bolsonaro Dallas'tan Brezilya göstericilere "aptal" dedi.

16 Mayıs: Fransa’da Lyon 1 Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olan Barış Akademisyeni Tuna Altınel’in Türkiye’yi ziyareti sırasında tutuklanmasını protesto etmek için Lyon kentinde eylem düzenlendi. Çok sayıda sendikanın katıldığı gösteride Altınel’in meslektaşları ve öğrencileri kendisine destek mesajları verdi. 

17 Mayıs: Dünya Sağlık Örgütü tarafından eşcinselliğin akıl hastalıkları listesinden çıkarılışının yıldönümü olan 17 Mayıs, 1990'dan itibaren her yıl olduğu gibi yine dünyanın çeşitli ülkelerinde Uluslararası Homofobi, Transfobi ve Bifobi Karşıtı Gün olarak kutlandı.

18 Mayıs: Venezuela hükümetinin muhaliflerle, Norveç aracılığıyla Oslo’da masaya oturduğunun duyurulmasının ardından petrol kuyruklarındaki yurttaşlar açtıkları dövizlerle iki taraf arasında bir uzlaşıya varılmasını ve ülkedeki akaryakıt kuyruklarının son bulmasını istedi.

19 Mayıs: Avrupa Parlamentosu seçimleri içim geri sayım sürerken AB'nin lokomotifi konumundaki Almanya'nın çeşitli kentlerinde, kıta genelinde yükselen ırkçılığa karşı gösteri düzenledi. Sağ popülizme karşı çıkan birlik yanlılarının eylemine çok sayıda sivil toplum örgütü ve sivil inisiyatif destek verdi. "Herkes için bir Avrupa" sloganıyla düzenlenen gösteriler, başkent Berlin başta olmak üzere Frankfurt, Köln, Leipzig, Münih, Hamburg ve Stuttgart şehirlerinde gerçekleştirildi.
 

20 Mayıs: Venezuela Devlet Başkanı Nicolás Maduro, Venezuela Ulusal Meclisi için erken seçim önerdi. Muhalefet lideri ve Ulusal Meclis Başkanı Juan Guaidó teklifi reddettiğini belirtti. 

Tacikistan'da cezaevinde isyan, 3 gardiyan ile 29 mahkum öldü.

21 Mayıs: Çeşitli ABD eyaletlerinde yeni kürtaj yasaklarının yürürlüğe girmesinin ardından ülke genelinde kürtaj hakkını savunan protestolar düzenlendi.

22 Mayıs: Cumhurbaşkanı Joko Widodo'nun yeniden seçilmesine karşı Endonezya'nın Cakarta kentinde protestolar patlak verdi. Protestolarda altı kişinin öldü, 200 kişi yaralandı. 

23 Mayıs: Endonezya'da resmi sonuçların açıklanması sonrası muhalefetin şaibeli ilan ettiği seçim sonuçlarına göre yenilgiye uğrayan eski asker Prabowo Subianto taraftarlarının sokak eylemleri ikinci gününde devam etti. Polis, iki gündür başkent Cakarta sokaklarını savaş alanına çeviren kalabalığa TOMA ve plastik mermilerle müdahale etti. Protestocular seçim merkezi önünde toplanarak etraftan buldukları bazı maddeleri ateşe verirken, bazı eylemciler polise havai fişek ve taş fırlattı.

24 Mayıs: Venezuela’da aileleriyle görüştürülmedikleri için 10 gündür eylemde olan Acarigua Cezaevinde protestoculardan birinin gardiyanlarca öldürülmesi üzerine gardiyanlarla mahkumlar arasında çatışma çıktı. Çatışmada ateşli silahlarla vurulan 29 mahkum öldü, 19 gardiyan yaralandı. 

İkinci İklim Grevi için tüm dünyada okul çağındaki çocuklar ve gençler bir kez daha bir araya geldi. Türkiye'de de "iklimi değil sistemi değiştirin"' diyen gençleri Independent Türkçe için Çağla Üren izledi.

25 Mayıs: ABD’de yüzlerce ırkçılık karşıtı eylemci, Ohio, Dayton'da Ku Klux Klan'a bağlı bir grup tarafından planlanan mitingin katılımcısını protesto etti.

26 Mayıs: Brüksel'de Kuzey Tren Garı önünde toplanarak kent merkezine yürümek isteyen Sarı Yeleklilerin eylemi polis şiddetiyle karşılaştı. Slogan atarak polis barikatını aşmaya çalışan eylemcilere polis sert müdahalede bulundu.

27 Mayıs: Muğla’da üniversite öğrencileri, ulaşım zamlarını protesto etti.

28 Mayıs: Sudan’da muhalefet liderleri ve geçici askeri konsey arasındaki görüşmelerdeki tıkanma üzerine iki günlük protesto.

29 Mayıs: Arjantin’de Devlet Başkanı Mauricio Macri hükümetine karşı düzenlenen genel grev nedeniyle başkent Buenos Aires’te toplu taşıma araçlarının yanı sıra havaalanlarında hizmet verilmedi.

30 Mayıs: Brezilya’da ilk protesto dalgasından 15 gün sonra, milyonlarca öğrenci, öğretmen ve üniversite profesörü yüzden fazla şehirde eğitim bütçesinde büyük kesintilere karşı gösteriler düzenledi. Brezilya Eğitim Bakanı Abraham Weintraub, öğretmenleri öğrencileri protestolara katılmaya zorlamakla suçladı.

31 Mayıs: YSK'nin İstanbul seçimlerini tekrarlama kararını protesto için yurdun pek çok noktasında başlatılan "Adalet ve Demokrasi Nöbeti", bu hafta Gezi Parkı eylemlerinin yıl dönümüne geldi. Yurt genelindeki eylemlerden renkli görüntüler geldi.

Öte yandan CHP'nin İstanbul adayı Ekrem İmamoğlu Yenibosna Merkez Camii’nde cuma namazından çıkarken cami cemaati tarafından protesto edildi.
 

HAZİRAN 

İnatçı direnişleriyle Ömer Beşir’in 30 yıllık iktidarını sarsan halk kitleleriyle rejime son veren Sudan Ordusu arasında devrimden sonra yürütülen görüşmelerin tıkanmasından sonra sendikalar önderliğindeki protestocular yeniden sokaklara çıktı. Ne var ki, askerlerin eylemlere tepkisi Beşir iktidarından bile daha sert oldu.

1 Haziran: Sudan’da protestocularla askerler arasındaki görüşmeler tıkandı. Hartum’da oturma eylemi başlatan protestoculara açılan ateş sonucu en az üç protestocu öldü 8 protestocu da yaralandı.

2 Haziran: Arnavutluk’ta Sosyalist Parti lideri Edi Rama önderliğindeki hükümetin istifası için eylemde olan protestoculara polis müdahalesi… 10 polis memuru üç protestocu yaralandı.

3 Haziran: Hartum katliamı: Sudan Ordusu askerleri Hartum'da oturma eylemi yapan protestoculara makineli tüfeklerle ateş açtı. En az 128 eylemci öldü 650’nin üzerinde eylemci yaralandı. 

4 Haziran: Tiananmen katliamının 30. yıldönümü 100 binin üzerinde eylemci anma için Hong Kong’ta sokaklardaydı. 

Çekya’da Başbakan Andrej Babis'in AB sübvansiyonlarını kullanmasına karşı on binlerce kişi sokaklarda. Demir Perde rejiminin çökmesinden bu yana Prag'daki en büyük protestolar. Başkent Prag'da sokağa inen yaklaşık 120 bin kişi Avrupa Birliği (AB) fonlarında usülsüzlük yaptığı gerekçesiyle Babis'i istifaya davet etti.
 

5 Haziran: Birleşik Krallık’ta eğitim bütçesinde yapılan kesintiler aileler ve öğrencilerin ortak eylemiyle protesto edildi.

6 Haziran: Peru Devlet Başkanı, Venezuela’dan ülkesine sığınmak isteyenlere bundan böyle vize uygulanacağını ilan etti. 

Afrika Birliği Barış ve Güvenlik Konseyi Sudan'ı ülkede sivil bir hükümet kurulana kadar tüm etkinliklerinden çıkardı.

7 Haziran: Birleşmiş Milletler, ekonomik ve insani kriz boyunca 4 milyondan fazla Venezuellalının ülkesinden kaçtığını bildirdi.

8 Haziran: Arnavutluk Cumhurbaşkanı Ilir Meta’nın genel yerel seçimleri iptal etmesi üzerine anayasal kriz ortaya çıktı. Muhalefet Başbakan Edi Rama istifa edene kadar Meclis’i boykot kararı aldı. 

Almanya'da iklim değişikliğine karşı kamp.

9 Haziran: Yılın geri kalanına damgasını vuracak Hong Kong isyanı başladı. 1967’deki Kültür Devrimi’ne destek protestolarından bu yana düzenlenen en kitlesel gösterilerde 1 milyondan fazla eylemci, suçluların Çin anakarasına iade yasasına karşı sokağa çıktı. 

Sudan Devrimi’ni sürükleyen sendikal çatı örgütü; Sudan Profesyonelleri Derneği iktidardaki generallere karşı Hartum'da genel grev başlatt.

10 Haziran: Hong Kong’taki protestolarda 360 eylemci gözaltına alındı. Sekiz polis memuru ve sayısı bilinmeyen eylemci yaralandı. 

11 Haziran: Sudan’da askeri konsey ve muhalefet liderleri ay başındaki Hartum katliamına rağmen yeniden masaya oturmakta anlaştı. Muhalefet grev ve sivil itaatsizlik kampanyasını sona erdirme vaadinde bulunurken Konsey de tüm siyasi mahkumları bırakmayı kabul etti. 
 

12 Haziran: Hong Kong’taki eylem dalgasında o güne kadarki en şiddetli çatışmalar gerçekleşti. Hükümet binası önünde toplanan 40 bin göstericiyle onlara müdahale eden 5 bin polis arasındaki çatışmalarda 81 protestocu ve 22 polis memuru yaralandı.

13 Haziran: Sudan Cumhurbaşkanı Ömer Beşir’in yolsuzluk suçlamasıyla hakim karşısına çıkması kesinleşti. Sudan'daki yolsuzlukla suçlanıyor.

14 Haziran: Brezilya’da hükümetin tartışma yaratan emeklilik reformu üzerine genel grev ilan edildi. 40 milyon işçinin katıldığı genel grev kapsamında 80’in üzerinde şehirde protesto gösterileri gerçekleşti. 

15 Haziran: Hong Kong eylemcileri ilk kazanımlarını ilan etti, Hong Kong İcra Kurulu Başkanı Carrie Lam, Çin anakarasına suçluların iadesini öngören yasal düzenlemeyle ilgili planın askıya alındığını duyurdu. 

16 Haziran: Tasarının askıya alınmasına karşın yaklaşık 2 milyon kişi Victoria Meydanı'nda toplanarak yasanın geri çekilmesini talep etti. Organizatörlerin rakamlarına göre bu Hong Kong tarihinin en kalabalık protestosu oldu. Carrie Lam, tasarıyı önerdiği için özür diledi.

 

17 Haziran: Gözaltında tutulan protestocuların liderlerinden Joshua Wong, nezaretten çıkar çıkmaz yeniden eylem çağrısında bulundu ve Carrie Lam’i istifaya davet etti. 

18 Haziran: Malta’da iki ayda üç kez konutlarda çökme yaşanması üzerine ada halkı “müteahhit saltanatına” karşı protesto yürüyüşü gerçekleştirdi.

19 Haziran: Sudan’da kadınlar, askeri konseye karşı sokaklarda.

20 Haziran: Hong Kong’ta eylemler sürüyor. “Kötü polise karşı çıkın, öğrencileri koruyun” yazan 30 metrelik pankart dikkat çekti. Polis gösterilere her zamanki gibi göz yaşartıcı gaz ve plastik mermilerle müdahale etti. 

21 Haziran: Hong Kong eylemcileri, polis merkezine giden yolları abluka altına aldı. 

22 Haziran: Arnavutluk’ta binlerce muhalif, Başbakan Edi Rama’nın ofisi önünde toplanarak hükümeti protesto etti. Batı ülkelerinin şiddet karşıtı çağrılarının ardından göstericiler ile polis arasında herhangi bir çatışma yaşanmadı.

23 Haziran: Prag’da Çekya Başbakanı Andrej Babis’in istifası için 250 bin kişilik miting, ülkedeki en kitlesel protesto rekoru bir kez daha kırıldı. 

24 Haziran: Honduras’ta hükümetin sağlık ve eğitimde özelleştirme programına karşı Nisan ayında başlayan protestolar giderek kitleselleşiyor. Güvenlik güçleriyle eylemciler arasındaki çatışmalarda 3 kişi hayatını kaybetti 20’nin üzerinde yaralı var.

25 Haziran: Filistinliler, Bahreyn’de ABD liderliğinde düzenlenen konferansı protesto için Gazze Şeridi’nde genel greve gitti. 

26 Haziran: Hong Kong’lu protestocular bir kez daha alanlardaydı. Muhalefet liderleri G20 liderlerinden Çin yönetimine müdahale etmelerini istedi. Bu talep alanlardaki dövizlere de yansıdı.

27 Haziran: Birleşik Krallık’ta Yokoluş İsyancılarıyla Greenpeace aktivistleri küresel iklim değişimine karşı farkındalık oluşturmak için Glastonburry Festivali’nde bir yürüyüş düzenledi.

28 Haziran: İsrail’in 1976’da işgal ettiği topraklarına geri dönmek isteyen Filistinlilerin 2018’de başlattığı Büyük Geri Dönüş Yürüyüşü eylemleri, bu yıl da sürdü. 28 Haziran eyleme en yüksek katılımın yaşandığı günlerden biri oldu. Binlerce Filistinli sivil tel örgülere yürürken, İsrail Ordu güçleri gaz bombaları ve plastik mermilerle göstericilere müdahale etti. Göstericiler molotof kokteylleri ve taşlarla karşılık verdi. 

29 Haziran: Sudan Devrimi’nde protestocuların çatı örgütü Sudanlı Profesyoneller Derneği’nin kendi genel merkezinde yapmak istediği basın açıklaması güvenlik güçlerinin baskınıyla engellendi. 

30 Haziran: Sudan’da Geçici Askeri Konsey’in iktidarı bırakmaması üzerine Hartum’da kitlesel eylemler yapıldı. Ordu’nun eylemlere müdahalesi sonucu en az 7 kişi öldü 181 kişi yaralandı. 

© The Independentturkis