Ali Abaday'ın analizi:

ABD başkanlığı hiçbir aday için çantada keklik değil

ABD’de Kasım ayında yapılacak başkanlık seçimleri için yarışan Demokrat ve Cumhuriyetçi Parti adayları açısından önem taşıyan ön seçim noktalarından Wisconsin, her an her şeyin değişebileceğini gösterdi.

Demokrat Parti’de Vermont Senatörü ‘demokratik sosyalist’Bernie Sanders, son yedi eyaletteki altıncı galibiyetini Wisconsin’de aldı. Sanders’ın galibiyeti, rakibi eski dışişleri bakanı Hillary Clinton’ın ön seçimlere daha fazla ağırlık vermesi gerektiğini gösterdi.

Sanders, New York galibiyetinin sinyalini verdi

1 Mart günü yapılan ve ‘Süper Salı’ olarak adlandırılan 11 eyaletteki ön seçimlerde istediğini bulamayan ama sonrasında yükselişe geçen Sanders, Wisconsin’deki galibiyetinin ardından yaptığı konuşmada taraftarlarına New York’ta da kazanabileceğinin sinyalini verdi:  “Bugün Wisconsin’de de kazanarak son sekiz ön seçimin yedisini kazanmış olduk. Ve bunları büyük çoğunlukla kazandık. Bu ivme, çağdaş siyasetin büyük bağışçılara (Super PAC) karşı bir zaferi. Biz Super PAC’lere ve Super PAC’leri destekleyen milyarderlere ‘hayır’diyoruz.”

Clinton ise Sanders’ın galibiyetini tweet atarak kutladı.

Sanders, Wisconsin’deki kampanyasında son güne kadar çalıştı. Clinton ise katıldığı bir etkinliğin ardından New York’a giderek, bazı bağış toplantılarına katıldı. Clinton’ın Wisconsin kampanyasını eşi Bill Clinton’ın sürdürdüğünü de unutmamak gerek.

Delege sayısı bakımından Kaliforniya’dan sonra gelen New York, adaylar için büyük önem taşıyor. Şayet Clinton, senatörü olduğu New York’ta 19 Nisan’da yapılacak ön seçimde büyük farkla kazanırsa, Sanders, kampanyasını sonlandırmak zorunda kalabilir.

Ancak Vermont Senatörü Wisconsin’de yaptığı konuşmada,“Bence New York’ta da çok sayıda delege kazanabiliriz. Ancak bunu Bakan Clinton’a söylemeyin. Şu an kızgın, daha da kızmasını istemeyiz” diyerek iddiasını sürdürdüğünü gösterdi.

Sanders, sorulara hazırlıklı değil

Demokrat Parti’nin başkan adayı olabilmek için 2383 delegeye sahip olmak gerekiyor. Clinton 1742, Sanders ise 1051 delegeye sahip. Ne var ki Clinton’un delegelerinden 483’ü ‘süper delege’olarak tabir edilen ve parti kongresinde eyaleti kazanan adaya değil, istediği kişiye oy verecek kişilerden oluşuyor. Siyasi uzmanlar Sanders’ın parti tabanında giderek artan desteğinin aynı hızda ilerlemesi durumunda süper delegelerin bir bölümünün Vermont senatörü için oy kullanabileceğini belirtiyor. Sanders’ın şu anda 31 süper delegesi var.

Öte yandan New York öncesi New York Daily News gazetesinin pazartesi günü yayımladığı bir röportaj, Sanders’ın kimi iç ve dış politika sorularına ne kadar hazırlıksız olduğunu gösterdi. Vermont senatörünün önümüzdeki iki hafta boyunca katılacağı etkinliklerde oldukça iyi bir performans göstermesi gerekiyor.

‘Trump karşıtı birlik’ istediğini almaya başladı

Cumhuriyetçi Parti cephesinde ise, ‘Trump karşıtı birlik’istediğini almaya başlamış gibi görünüyor. Teksas senatörü Ted Cruz, şubat ayında Iowa’da gerçekleşen ön seçimlerin ardından rakibi Donald Trump’ı ilk kez Wisconsin’de yendi.

Ancak Trump’ın kaybetmesindeki en büyük pay kendisine ait. Wisconsin’de önseçimi kazanacağı tahmin edilen Trump, geçen hafta kürtajdan ulusal güvenliğe kadar pek çok konuda yorum yaptı. Seçim Koordinatörü Corey Lewandowski’nin bir kadın gazeteciyi darp ettiğine ilişkin görüntülerin ortaya çıkması ve Trump’ın çalışanını savunması, Trump’ın oy kaybetmesine yol açtı.

Trump ayrıca katıldığı bir radyo programında eyalette oldukça popüler olan Vali Scot Walker’a yönelik eleştirileri nedeniyle de olası galibiyetini mağlubiyete dönüştürdü. Oysaki Walker, başkan adaylığı için Cruz’u desteklediğini açıklamıştı.

Cruz ön seçim galibiyetinin ardından yaptığı konuşmada, “Bu gece dönüm noktası. Cumhuriyetçi Parti adaylığı için gereken 1237 delegeyi kazanacağımıza bu gece daha çok emin oldum. Cleveland’dan önce veya Cleveland’da yeterli delegeyi kazanmış olacağız” dedi ve “Hillary hazır ol, geliyoruz”sözleriyle Demokrat Parti’nin muhtemel başkan adayına da mesaj gönderdi.

Cruz’un çekincesi, Kasic’in Trump’a şans tanıması

Ön seçimlerin ardından yaptığı konuşmalarla da bilinen Trump ise, bu gece yazılı bir açıklama yayınlamakla yetindi. Açıklamasında Cruz’u ‘yalancı’ olmakla itham eden Trump, Teksas senatörünün kendisine karşı birleşmiş olan Cumhuriyetçi Parti yönetiminin kuklası olduğunu söyledi.

Cruz, Wisconsin’de 33 delege kazanmış olmasına karşın toplamda 510 delegesi bulunuyor. Trump ise, Trump’ın toplamda 743 delegeye sahip. Üçüncü aday Ohio Valisi John Kasich’in ise 145 delegesi var. New York’taki ön seçimlerde Cruz’u en çok düşündüren ise Kasic. Şayet Ohio Valisi az da olsa bir başarı gösterirse bu Trump’a yarayacak gibi.

New York’taki 27 kongre bölgesinin her biri üç delege hakkına sahip. Bu kongre bölgelerinde yüzde 50’nin üzerinde oy alan aday, üç delegeyi de kazanıyor. Ancak adayların yüzde 50’yi geçememesi halinde birinci iki delege bir delege daha kazanıyor. Cruz’un şu andaki çekincesi, Kasic’in kendisinin yüzde 50 oy almasını engelleyerek, Trump’a kimi bölgelerde şans tanıması.

Cumhuriyetçi Parti, Trump’ın izleniminden memnun

Cumhuriyetçi Parti yönetimi ise şuan için Trump’ın önünün kesildiği izleniminin oluşmasından memnun. Zira hiçbir aday 1237 delege toplayamadığı takdirde, başkan adayı temmuz ayında yapılacak Cumhuriyetçi Parti Kongresi’nde belirlenecek. Fakat burada da bazı sorunlar şimdiden başgösterdi.

Cumhuriyetçi Parti’den başkan aday adayı olan ve adaylıktan ayrılıp Trump’ı desteklediğini belirten emekli beyin cerrahı Ben Carson, kongrede Trump’ın durdurulmasının parti içinde bir dağılmaya neden olacağı konusunda uyarı yaptı.

Diğer yandan yapılan bir araştırmaya göre Wisconsin’de oy kullanan Cumhuriyetçi Parti seçmenlerinin yüzde 37’si Trump’ın aday olması durumunda oylarını Clinton ya da bağımsız adaylardan birine verecek. Trump yüzünden büyük bir dalgalanma yaşayan Cumhuriyetçi Parti’nin geleceği 19 Nisan’da New York’ta netleşecek.